Szpital Uniwersytecki w Kłajpedzie: czy Ministerstwo Zdrowia złoży skargę do prokuratury?

„Od początku 2023 r. straty finansowe szpitala wynikają z decyzji podjętych pod koniec 2022 r. przez dyrektora oddziału KUL w Kłajpedzie (dawnego Szpitala Uniwersyteckiego w Kłajpedzie) Vinsa Janušonisa o znacznym podwyższeniu wynagrodzeń pracowników (poprzez zwiększenie współczynników wynagrodzeń, przyznanie premii i podwyżek).

Te ciągłe zobowiązania finansowe miały wpływ na złożoną i wciąż trwającą sytuację na KUL, z którą Ministerstwo Zdrowia i Uniwersytet w Kłajpedzie, jako akcjonariusze, mają do czynienia od początku 2023 r. I nadal mają do czynienia zarówno z tymczasowym szefem instytucji Jonasem Sąlygą, jak i obecnym szefem instytucji, Audriusem Šimaičiusem”, wyjaśnia Julijanas Gališanskis, doradca Departamentu Komunikacji, stanowisko Ministerstwa.

Jednak burmistrz Arvydas Vaitkus, który w tym czasie nie był jeszcze szefem miasta, zdecydowanie odrzuca oskarżenia pod adresem władz Kłajpedy.

„Szpital Uniwersytecki w Kłajpedzie został podporządkowany zarówno de iure, jak i de facto Ministerstwu Zdrowia od 31 maja 2022 r.” – powiedział Vaitkus w wywiadzie dla „Western Express”.

Według niego, właśnie tego dnia podpisano akt przyjęcia przeniesienia, zgodnie z którym gmina przekazała wszystkie prawa Szpitalowi Uniwersyteckiemu w Kłajpedzie.

„Dobrze się bawiłeś”?

Vaitkus nie komentuje, czy Ministerstwo Zdrowia celowo ignoruje ten fakt, czy po prostu „przespało sprawę”. Twierdzi jednak, że gmina nie może być pociągana do odpowiedzialności za działania (w tym wspomnianą podwyżkę wynagrodzeń) podjęte w Szpitalu Uniwersyteckim w Kłajpedzie po 31 maja 2022 r.

„Jako podmiot niebędący założycielem, nie mogliśmy nawet odwołać organów zarządzających, w tym Rady Nadzorczej” – powtarza Andrius Kačalinas, dyrektor Departamentu Prawnego Gminy Kłajpeda.

Mówi, że nie rozumie, dlaczego Ministerstwo Zdrowia przez ponad pół roku w 2022 r. nie zadbało o utworzenie nowych organów zarządzających Szpitala Uniwersyteckiego w Kłajpedzie, aby zapewnić kontrolę nad podległą mu instytucją.

Według pana Vaitkusa gmina zbiera już wszystkie dokumenty i informacje w celu zebrania wszystkich odpowiedzi i będzie dalej informowana.

Jednak źródło „Vakarų ekspres” zapewnia, że ministerstwo doskonale zdaje sobie sprawę z sytuacji i popełnionych błędów, co widać po działaniach, które mają miejsce w ministerstwie.

„Obecnie ministerstwo aktywnie przygotowuje się do utworzenia jednostki, która będzie odpowiedzialna za pełnienie funkcji założyciela. Jest to bezpośrednie potwierdzenie, że istnieje luka w tym obszarze” – zauważa źródło.

Znamienne jest również to, że wiceminister zdrowia, dr Danguolė Jankauskienė, podała się do dymisji na początku tego roku. To właśnie ona bezpośrednio nadzorowała proces reorganizacji szpitali i utworzenia CUL.

A fakt, że ministerstwo kieruje swoje strzały w stronę byłych menedżerów i gminy, tylko potwierdza znaną od dawna taktykę, że najlepszą obroną jest atak.

„Jeśli ministerstwo naprawdę zamierza udać się do prokuratury, to ta ostatnia powinna zdecydowanie zbadać działania samego ministerstwa” – mówi źródło, które nie chce zostać zidentyfikowane.

Obwinia rząd

Poseł do Parlamentu Europejskiego, były minister zdrowia Vytenis Povilas Andriukaitis jest przekonany, że to rząd ponosi winę za opóźnienia w reformie CHD.

„Jeśli rząd, a nie ministerstwo, zdecydował, że trzy szpitale powinny zostać połączone, wiedząc, że podlegają one różnym podmiotom, powinien był najpierw usiąść z kierownictwem gminy i Uniwersytetu w Kłajpedzie. Należało również przeprowadzić analizę oceny wpływu i przedstawić ją na stole. Jest dość oczywiste, że fuzja wymaga dodatkowych inwestycji i nie można tego zrobić z wewnętrznych zasobów szpitali” – powiedział Andriukaitis w rozmowie z „Western Express”.

Według niego, już przed reformą było wiadomo, że pracownicy otrzymają zwolnienia i że niektórzy odejdą. Dlatego już wtedy należało utworzyć fundusz, aby im to zrekompensować.

„Fuzja jest dla szpitali sytuacją siły wyższej. Nie przewidziały one środków na utworzenie nowego podmiotu. W celu połączenia, rząd powinien był ogłosić plan z wyprzedzeniem i zapewnić pakiet wsparcia finansowego dla fuzji” – mówi europoseł.

Powiedział, że fakt, iż reforma jest przeprowadzana bez wcześniejszej analizy i finansowania, jest nie tylko sprzeczny z logiką, ale także z prawem.

Dlatego nie powinniśmy teraz rozmawiać o długach, ale o tym, że w ruchu, który jest naprawdę strategiczny na poziomie krajowym, należało wcześniej ogłosić pakiet finansowy do wykorzystania na fuzję.

„Rozmawiałem z dyrektorem szpitala (A. Šimaičius – przyp. autora). Powiedział, że długi wynoszą 18 milionów euro. Rozmawia z rządem, który zapewnia go, że jest świadomy sytuacji, ale pieniędzy nie będzie. Więc jeśli nie ma pieniędzy, dlaczego się łączycie? To przestępstwo ze strony rządu” – uważa Andriukaitis.

Komentarz ministerstwa

Ministerstwo Zdrowia przesłało już komentarz po ukazaniu się tej publikacji. Wynika z niego, że Ministerstwo celowo nie podejmowało (ani nie planowało) żadnych zmian w Szpitalu Uniwersyteckim w Kłajpedzie po 31 maja 2022 r., kiedy to stało się faktycznym zarządcą szpitala. Ministerstwo nadal oskarża gminę Kłajpeda i nie rezygnuje z wysiłków, aby udowodnić swoją winę na drodze prawnej.

Oto pełny komentarz ministerstwa.

„Po przejęciu przez Ministerstwo Zdrowia praw i obowiązków majątkowych i niemajątkowych Szpitala Uniwersyteckiego w Kłajpedzie od Gminy Miejskiej Kłajpeda w maju 2022 r., wkrótce potem, tj. 21 czerwca 2022 r., podpisano Harmonogram warunków reorganizacji Szpitala Uniwersyteckiego w Kłajpedzie, Szpitala Morskiego w Kłajpedzie i Szpitala Rehabilitacyjnego w Połądze. Biorąc pod uwagę fakt, że instytucje podlegające reorganizacji (w tym Szpital Uniwersytecki w Kłajpedzie) miały zaprzestać działalności jako niezależne podmioty prawne po utworzeniu nowego podmiotu prawnego – Szpitala Uniwersyteckiego w Kłajpedzie, Ministerstwo Zdrowia celowo nie planowało powołania nowych organów doradczych instytucji podlegających reorganizacji, a co za tym idzie przyjęcia kwestii (w tym wynagrodzeń) wchodzących w zakres ich kompetencji.

Należy zauważyć, że chociaż Gmina Miejska Kłajpeda twierdzi, że w maju 2022 r. zarządzanie szpitalem zostało przekazane Ministerstwu, nie wspomina o tym, że decyzja o zatwierdzeniu podwyżki wynagrodzeń pracowników Szpitala Uniwersyteckiego w Kłajpedzie, która doprowadziła do obecnej negatywnej sytuacji finansowej szpitala, była koordynowana przez przewodniczącego Rady Nadzorczej Szpitala Uniwersyteckiego w Kłajpedzie, przedstawiciela Gminy Miejskiej Kłajpeda, jesienią 2022 r., prawdopodobnie z przekroczeniem uprawnień.

W opinii Ministerstwa niechęć gminy do wzięcia odpowiedzialności za swoje działania i decyzje podjęte po maju 2022 r. należy dokładnie ocenić z prawnego punktu widzenia, a także pytanie, dlaczego Gmina Miejska Kłajpeda nie podjęła działań w celu powstrzymania działań osoby, która może już nie mieć uprawnień w stosunku do byłego szpitala.