Podaż pieniądza w strefie euro ponownie zaczęła rosnąć

Pokazuje to, że zacieśnianie polityki pieniężnej przez Europejski Bank Centralny (EBC) spełniło już swoje zadanie, a w rezultacie inflacja będzie rosła w znacznie wolniejszym tempie niż wcześniej.

Potwierdzają to wstępne dane dotyczące wzrostu cen w lipcu, które pokazują, że chociaż w tym miesiącu odnotowano deflację, roczna stopa inflacji nieznacznie wzrosła.

Wskaźnik podaży pieniądza M1, który obejmuje gotówkę i salda na rachunkach bieżących, był o 0,8% wyższy niż w pierwszym kwartale.

Roczna zmiana tego wskaźnika jest nadal ujemna i w czerwcu wyniosła -3,5% (10,3 bln euro). Wskaźnik ten jest bezpośrednio powiązany z codziennymi wydatkami konsumentów, więc wzrost M1 wskazuje, że ludność jest w stanie wydać więcej pieniędzy na towary i usługi konsumpcyjne.

Tymczasem szerszy wskaźnik podaży pieniądza M3, który oprócz składników M1 obejmuje depozyty terminowe i krótkoterminowe papiery dłużne, wzrósł o 1,2% w strefie euro w ciągu kwartału (do 16,4 bln euro).

W ujęciu rocznym zmiana ta była o 2,4% wyższa niż w czerwcu ubiegłego roku. Chociaż wskaźnik M3 obejmuje „substytuty” pieniądza, które zwykle nie są wykorzystywane bezpośrednio do zakupu dóbr konsumpcyjnych, zapewnia on szerszy obraz podaży pieniądza w gospodarce.

Na Litwie oba te wskaźniki podaży pieniądza rosły nieco szybciej niż średnia dla strefy euro w ciągu kwartału. Kwartalny wzrost pieniądza M1 wyniósł 1,8% (do 43,3 mld euro), co oznacza spadek o 0,4% w czerwcu tego roku w porównaniu z tym samym miesiącem w 2023 roku.

Tymczasem wskaźnik M3 wzrósł o 2% (do 53,3 mld euro) w okresie od kwietnia do czerwca. W ciągu ostatniego roku szerszy wskaźnik podaży pieniądza wzrósł o 5,5%.

Ponieważ podaż pieniądza już nie spada, EBC coraz trudniej jest zbliżyć się do preferowanego progu 2%. Roczna inflacja przyspieszyła z 2,5% do 2,6% w strefie euro w lipcu, zgodnie z wcześniejszymi szacunkami zharmonizowanego wskaźnika cen konsumpcyjnych (HICP).

Na Litwie, podczas gdy główny poziom cen konsumpcyjnych pozostał praktycznie niezmieniony w ciągu ostatniego miesiąca, roczna zmiana w szacunkach wstępnych również wzrosła o 0,1 punktu procentowego (do 1,1%). Tendencje te potwierdzają wcześniejsze prognozy banku centralnego.

EBC zaktualizuje swoje prognozy wzrostu cen na wrześniowym posiedzeniu, ale nie powinno być drastycznych zmian.

Czerwcowa ocena przewiduje roczną inflację na poziomie 2,5% w 2024 r. (wzrost o 0,2 punktu procentowego w porównaniu z prognozą marcową). Jednocześnie prognozuje się, że wzrost cen w 2025 r. nadal będzie powyżej celu banku centralnego wynoszącego 2,2%.

Chociaż czerwiec był pierwszym miesiącem, w którym EBC obniżył podstawowe stopy procentowe po raz pierwszy od historycznej podwyżki w 2022 r., Trendy inflacyjne sugerują, że dalsze cięcia nie będą szybkie.

Jednak w oparciu o oczekiwania uczestników rynku oczekuje się co najmniej dwóch kolejnych cięć o 0,25 punktu procentowego w tym roku.

W takim przypadku podstawowe stopy procentowe zakończyłyby rok w przedziale 3,25-3,65% (do tej pory różnica między dolną a górną granicą podstawowych stóp procentowych wynosiła 0,75% punktu procentowego, ale zgodnie z zaktualizowanymi w marcu wytycznymi operacyjnymi EBC różnica ta zostanie zmniejszona od września tego roku).

Spadek oprocentowania kredytów stymulowałby działalność kredytową, prowadząc do szybszego wzrostu pieniądza.

Ponadto spadek stóp procentowych zmniejszyłby motywację ludzi do utrzymywania depozytów terminowych, co jeszcze bardziej zwiększyłoby wzrost wskaźnika podaży pieniądza M1.

W takim przypadku szybszy niż pożądany wzrost cen byłby jeszcze bardziej długotrwały, a zbliżanie się do celu inflacyjnego EBC na poziomie 2% rocznie byłoby wolniejsze.