Pierwsza wojna światowa rozpoczęła się 110 lat temu: Ciężkie i krwawe walki toczyły się również na wschodzie Słowacji
110 lat temu, 28 lipca 1914 r., Austro-Węgry wypowiedziały wojnę Serbii, rozpoczynając tym samym I wojnę światową. Słowacja również ucierpiała, a linia frontu w Karpatach rozciągała się od Bardejowa do Sniny. Jak powiedział TASR Martin Drobňák, przewodniczący Beskidzkiego Klubu Historii Wojskowości (KVH), ciężkie i krwawe walki toczyły się w regionie przez siedem miesięcy od listopada 1914 do maja 1915 roku.
„Terytorium północno-wschodniej Słowacji stało się wówczas polem bitwy o znaczeniu ogólnoeuropejskim. lokalne operacje bojowe miały decydujące znaczenie strategiczne dla dalszego przebiegu wojny na froncie wschodnim,„, powiedział Drobňák.
Powiaty Bardejov, Stropkov, Svidník, Humenné, Snina i Medzilaborce są jedynymi powiatami na Słowacji, które zostały dotknięte działaniami bojowymi podczas I wojny światowej. Drobňák powiedział, że walki na terenie dzisiejszej Słowacji pochłonęły życie ponad 50 000 żołnierzy armii austro-węgierskiej, rosyjskiej i niemieckiej. Kolejne 250 000 żołnierzy zostało rannych lub wziętych do niewoli na naszym terytorium.
Wydarzenia wojenne we wschodniej Słowacji do dziś upamiętnia kompleks pomników militarno-historycznych. „Najbardziej rozległą część tego kompleksu stanowią cmentarze wojenne, których jest ponad 200. W 2014 r. rozpoczął się proces uznawania znaczących cmentarzy wojennych za narodowe zabytki kultury. Do tej pory prawie 60 cmentarzy wojennych z okresu I wojny światowej zostało uznanych za narodowe zabytki kultury” – dodał Drobňák.
Ponad 400 000 żołnierzy zostało zmobilizowanych do armii austro-węgierskiej z terytorium dzisiejszej Słowacji, , a ponad 70 000 z nich zginęło w tej wojnie. KVH Beskydy opublikowało do tej pory trzy listy poległych żołnierzy armii austro-węgierskiej, a mianowicie 66. i 67. pułku piechoty oraz pułku piechoty Honvéd nr 9. W sumie ponad 15 000 nazwisk zostało zdigitalizowanych i opublikowanych w ten sposób.
„Do 2014 r. nie prowadzono systematycznych badań w celu zmapowania rozmieszczenia tych żołnierzy i nie prowadzono ewidencji poległych. Obecnie prowadzonych jest kilka projektów badawczych” – przypomniał Drobňák. Dodał, że inne pułki są obecnie przetwarzane, a w niedalekiej przyszłości nazwiska zostaną opublikowane w formie cyfrowej bazy danych online.
Baza danych poległych żołnierzy jest również budowana przez Wojskowy Instytut Historyczny w ramach międzynarodowego projektu World Remembers. Stopniowo, od 2020 r., digitalizowane są akta poległych żołnierzy, które znajdują się w Wojskowym Archiwum Historycznym w Bratysławie. Inne bazy danych i listy są prowadzone przez archiwa i biblioteki w kilku krajach europejskich. „Badanie losów poległych żołnierzy jest trudne, ale możemy stwierdzić, że digitalizacja uprościła poszukiwanie wojennych losów naszych przodków” – ocenił Drobňák.
I wojna światowa trwała ponad cztery lata i pochłonęła życie około dziesięciu milionów żołnierzy. Kolejne miliony odniosły trwałe skutki fizyczne lub psychiczne. W sumie zmobilizowano ponad 60 milionów żołnierzy. Wojna zakończyła się podpisaniem zawieszenia broni 11 listopada 1918 roku.
