Mikropaństwa Europy: średniowieczne monarchie, które przetrwały wśród nas

W Europie kontynentalnej znajdują się cztery mikropaństwa o liczbie ludności od 30 000 do 80 000: Andora, Liechtenstein, Monako i San Marino.

Andorana granicy Francji i Hiszpanii, Liechtensteinpołożone pomiędzy Szwajcarią a Austrią, Monakona Riwierze Francuskiej i San Marinootoczone północnymi Włochami, istniały od czasów średniowiecza, a ich niewielkie rozmiary pozwoliły im się rozwijać i utrzymywać unikalne przepisy konstytucyjne.

Wszystkie te mikropaństwa wypracowały oryginalne rozwiązania problemów architektury państwowej, z których wiele przetrwało do dziś.

Wszystkie należą do Rady Europy (europejskiej organizacji praw człowieka) i dlatego musiały dokonać modernizacji, aby spełnić międzynarodowe standardy zarządzania. Normy te obejmują niezależność sądownictwa.

Jednakże cała czwórka wdrożyła te reformy bez zmiany swojej tożsamości instytucjonalnej.

Jej zaangażowanie w zachowanie swojej odrębności w stosunku do innych krajów uniemożliwia szerszą reformę jej instytucji.

Dla nich ochrona tradycji i tożsamości narodowej jest to forma samozachowawstwa, a nie zwykły wyraz ideologii.

Charakterystyczny charakter czterech mikropaństw polega na przetrwaniu ustaleń instytucjonalnych, których obecnie nie można spotkać praktycznie nigdzie indziej na świecie.

Układ instytucjonalny tych księstw kształtował ich niewielki rozmiar, zarówno terytorialny, jak i ludnościowy, oraz położenie geograficzne. A te przepisy przetrwały od średniowiecza, bo stały się ich tożsamością.

Podczas gdy w innych krajach tradycja narodowa jest debatą ideologiczną, w tych zachowanie przeszłości jest mechanizmem przetrwania.

Liechtenstein i Monako

Liechtenstein i Monako są monarchie konstytucyjne które przyznają znaczną władzę rodzinie królewskiej.

Wszystko zorganizowane jest wokół księcia, który sprawuje władzę wykonawczą. Współczesne monarchie w zachodniej tradycji prawnej na ogół mają ceremonialnego króla lub królową, ale władzę wykonawczą sprawuje wybrany rząd.

Liechtenstein i Monako zachowały swoją historyczną organizację rządową, skupiał się na bardzo potężnym monarchie.

Choć jego uprawnienia nie są nieograniczone, w Monako książę nie odpowiada nawet przed parlamentem za posiadaną władzę.

Książę Liechtensteinu ma jeszcze większe uprawnienia, w tym prawo do mianowania połowy członków Trybunału Konstytucyjnego.

Jednakże suwerenna władza księcia Liechtensteinu jest wykonywana w partnerstwie z obywatelami Liechtensteinu. Architektura instytucjonalna została zaprojektowana w taki sposób, aby umożliwić m.in system kontroli i równowagi między księciem a ludem.

Na przykład od nowelizacji konstytucji z 2003 r. obywatele mogą złożyć wniosek o wotum nieufności wobec księcia, jeśli zgodzi się na to ponad 1500 obywateli, co wywołuje referendum w sprawie pokładanego w nim zaufania. Ta sama liczba obywateli może, jeśli chce, wystąpić z inicjatywą całkowitego zniesienia monarchii.

Andora i San Marino

Księstwo Andora powinien być wyznaczony przez współksięstwoz uwagi na to, że tak dwóch książąt. Jeden z książąt jest biskupem Urgell – Katalonii – a drugi jest prezydentem Republiki Francuskiej (a wcześniej królem lub cesarzem Francji).

Zatem kolejną osobliwością jest fakt, że żaden z książąt nie jest narodowości andorskiej.

Po reformie z 1993 r., która ustanowiła pełnoprawną konstytucję, żaden z książąt nie sprawuje suwerennej władzy. Jego obecna konstytucyjna rola jest prawie wyłącznie ceremonialna.

Pozostają jednak obawy dotyczące faktu, że nie są oni obywatelami tego państwa i że głowy państw nie są wybierane ani przez naród Andory, ani przez jego przedstawicieli.

Historycznym powodem istnienia obcej głowy państwa jest położenie geograficzne Andory – wciśniętej pomiędzy Katalonię i Francję. Gwarancją przetrwania był fakt, że pozwolił się poddać tej podwójnej suwerenności.

San Marino również ma państwo dwugłoweale obaj wodzowie, zwani kapitanami regentów, są obywatelami Sammarii.

Są wybierani przez Wielką Radę i Radę Generalną (organ ustawodawczy Sammarine), a ich cechą wyróżniającą jest fakt, że ich mandat trwa zaledwie sześć miesięcy.

Powodem tak krótkiego mandatu jest fakt, że San Marino liczy niecałe 34 000 mieszkańców. Każdy zna każdego, co może szkodzić niezależności wybieranych stanowisk.

Rządzący kapitanowie nie mogą w czasie swojej krótkiej kadencji zgromadzić wystarczającej władzy, aby obalić Republikę. Kapitanowie rządzący zostali po raz pierwszy ustanowieni w 1243 r., na krótko przed obaleniem kilku włoskich republik przez zamożne rodziny. Jednym z powodów, dla których San Marino udało się przetrwać, jest to, że przez stulecia uniemożliwiał jednej rodzinie potężność nad innymi.