Magdeburg, „inni” ekstremiści i Afd – Rola Putina i Muska

Co do swoich metod wszyscy terroryści są zgodni: przemoc wobec niewinnych ma na celu szerzenie terroru i odebranie życia jak największej liczbie osób. Atak saudyjskiego lekarza, który wjechał SUV-em w tłum, zabijając pięć osób i raniąc ponad 200, w tym wiele poważnie, wpisuje się w znany schemat.

Na tym jednak kończą się podobieństwa między rzezią z 20 grudnia w Magdeburgu a innymi zbrodniami terrorystycznymi. „Po 25 latach w tym biznesie myślisz, że nic nie jest w stanie Cię zaskoczyć” – napisał niemiecki ekspert ds. terroryzmu Piotr R. Neumanna kilka godzin po ataku.

Ekspert, na którego analizy cieszy się obecnie duże zainteresowanie, dodał: „Ale 50-letni były muzułmanin z NRD, który kocha AfD i chce ukarać Niemcy za tolerancję wobec islamistów – naprawdę się tego nie spodziewałem”.

Czołowi politycy, zwłaszcza rząd, początkowo byli powściągliwi w ocenie wniosków. Na pierwszym planie była groza i zbiorowa żałoba, która całymi dniami ogarnęła kraj. Jednak obecnie debaty polityczne na temat przyczyn przestępczości przybierają na sile. Na poniedziałek w Berlinie zaplanowano nadzwyczajne posiedzenie komisji spraw wewnętrznych parlamentu.

Tam przedstawiciele partii rozpoczną systematyczne śledztwo i będą szukać odpowiedzi na pytania, które obecnie bardziej niż jakakolwiek inna kwestia nurtują niemiecką opinię publiczną: jakie były motywy tego, co wielu uważa za tajemnicze, Taleba al Abdulmohsena; Jak doszło do tej zbrodni i – co najważniejsze – czy można było zapobiec śmiertelnemu atakowi z 20 grudnia?

Podczas gdy partie demokratyczne unikały wzajemnych oskarżeń, skrajnie prawicowa Alternatywa dla Niemiec () natychmiast zrzuciła część winy na to, co uważa za nieudaną politykę imigracyjną rządu. Prezydent partii Alicja Weidel określił zatrzymanego sprawcę jako „Islamista pełen nienawiści” .

Nadal nie znamy wszystkich szczegółów motywów działania sprawcy. Zostaną one ujawnione przez dochodzenie policyjne, psychologów, a ostatecznie także sędziów. Na podstawie tego, co wiemy z jego wypowiedzi na portalach społecznościowych, możemy już z niemal całą pewnością wykluczyć, że Abdulmohsen był islamistą.

Dowodem, który na to wskazuje, jest jego testament, który znaleziono w samochodzie, w którym popełniono przestępstwo. 50-latek zastrzegł w nim, że w przypadku jego śmierci (którą najwyraźniej uważał za prawdopodobną) cały jego majątek zostanie przekazany Niemieckiemu Czerwonemu Krzyżowi, co raczej nie przypomina islamistycznego zabójcy.

W niemieckich mediach mówi się o sympatiach sprawcy do AfD. W swoich postach na X rzekomo nawiązywał do wspólnych planów z AfD. Wśród nich było utworzenie akademii dla muzułmanów, którzy porzucili swoją wiarę. O tym napisał: „Kto jeszcze walczy z islamem w Niemczech (oprócz AfD)?”.

W licznych wypowiedziach AfD w tej sprawie nie ma o nich wzmianki, gdyż nie wpisują się one w uproszczony światopogląd populistów. Komentator liberalnej gazety „Süddeutsche Zeitung” zarzuca partii oszustwo: „Prawda przekręcona w kłamstwa jest częścią DNA populizmu”.

Niemiecka skrajna prawica, która w ostatnich sondażach gromadzi około 20%, może liczyć na silnych zwolenników z USA. „Tylko AfD może uratować Niemcy” napisał.

W tym samym poście opisał kanclerza Niemiec „niekompetentny głupiec” i zażądał jego natychmiastowej rezygnacji – zniewaga, która nie wróży dobrze stosunkom niemiecko-amerykańskim w nowym roku. Obrażeni wezwania Muska na rzecz AfD postrzegają jako „atak na niemiecką demokrację”: każdy demokrata powinien się martwić „Kiedy Putin i Musk jednocześnie interweniują w niemieckiej kampanii wyborczej” – powiedział szef Partii Socjaldemokratycznej (SPD) Larsa Klingbeila. „Fakt, że obaj opowiadają się za AfD, mówi sam za siebie”.

Obecnie okazało się, że władze znały sprawcę co najmniej od 2015 roku. Ponadto wiarygodne źródła podają, że rząd Arabii Saudyjskiej ostrzegał władze niemieckie przed swoim notorycznym obywatelem w zeszłym roku i domagał się jego ekstradycji. Wiadomo także, że władze niemieckie wszczęły śledztwo w sprawie sprawcy. Nie był on jednak znany z aktów przemocy, a jedynie z gróźb i obelg, które – zdaniem władz – nie wystarczyły, zgodnie z rygorystycznymi przepisami prawa, nawet do aresztowania, a tym bardziej deportacji.

Oprócz dochodzenia prawnego w tej sprawie, atak terrorystyczny w Magdeburgu stawia w trudnej sytuacji także środowisko naukowe zajmujące się brutalnym ekstremizmem. Sprawa, według niemieckiego eksperta ds. terroryzmu Hansa-Jakoba Schindlerapokazuje, że poza klasycznymi kategoriami ekstremizmu islamistycznego oraz ekstremizmu skrajnie prawicowego i skrajnie lewicowego istnieje obecnie inna kategoria: ludzie „którzy tworzą własne ideologiczne, spersonalizowane narracje”.

W tym konkretnym przypadku, oprócz czynników politycznych i ideologicznych, coraz większą rolę w wyjaśnieniu rzezi odgrywają ewentualne zaburzenia psychiczne. „Chciał sprawić społeczeństwu maksymalny możliwy ból” – mówi psychiatra sądowy Reinharda Hallera. „Jeśli chodzi o zaburzenie, są dwie możliwości. Albo było to paranoidalne zaburzenie osobowości z silnymi cechami fanatycznymi, albo osoba mająca halucynacje, która odpowiednio ukierunkowuje swoje zachowanie..

Miną tygodnie, a może nawet miesiące, zanim zostanie powiedziane ostatnie słowo w sprawie tej wielkiej tragedii. Za dwa miesiące w Niemczech wybrany zostanie nowy parlament, a kampania wyborcza zbliża się do szczytu. Populiści będą wykorzystywać plotki i półprawdy, aby zdobyć głosy, jeszcze bardziej stawiając kwestię imigracji w centrum debaty politycznej. Nie jest to dobra wiadomość dla sił demokratycznych. Będzie im trudno przekonać elektorat o złożoności rzeczywistości.

dr Ronalda Maynardousa jest analitykiem politycznym, komentatorem i głównym badaczem ELIAMEP.