Lava Jato ma za sobą rok seryjnych porażek w STF – 25.12.2024 – Moc

Kolejny rok 2024 Lava Jato przyniósł kolejną falę porażek w , które obejmowały uchylenie wyroków skazujących i działań grupy zadaniowej na podstawie nieprawidłowości w prowadzeniu dochodzeń i procesów.

Ministrowie Sądu Najwyższego podejmowali monokratyczne decyzje, czasami popierane przez swoich kolegów, które archiwizują działania i unieważniają dowody wynikające ze śledztw związanych z operacją rozpoczętą w Kurytybie w 2014 roku.

Zastosowane środki odzwierciedlają trwające w sądzie działania mające na celu uchylenie procedur operacji, która badała program prania pieniędzy i defraudacji z udziałem Petrobras, kontrolujący firmy budowlane i najwyższy szczebel brazylijskiej polityki.

Jednym z głównych niepowodzeń operacji w ostatnim czasie była decyzja ministra, będąca odpowiedzią na wniosek obrony o rozszerzenie na członka PT decyzji, w której STF uznała byłego sędziego, obecnie senatora, () za podejrzanego w sądzie prezydent ().

Były minister Izby Cywilnej w pierwszym rządzie Luli Dirceu został skazany w dwóch sprawach na łączną kwotę 34 lat więzienia. Decyzja Gilmara umożliwiła mu odzyskanie praw politycznych, gdyż nie podlega już ustawie o czystym rejestrze.

Minister STF utrzymywał, że wiadomości wymieniane pomiędzy prokuratorami Moro i Lava Jato pokazują, że „ten sam brak zwolnienia” w stosunku do Luli pozbawił Dirceu „prawa do sprawiedliwego i bezstronnego procesu”.

O dialogach wspomniał także minister w decyzjach unieważniających ustawy wymierzone w przedsiębiorców, byłego prezydenta OAS i byłego prezydenta Odebrechtu. Pierwszy został skazany na ponad 30 lat więzienia, drugi na 19 lat. Obaj byli sygnalistami dotyczącymi tej operacji, a Pinheiro był jednym z głównych oskarżycieli Luli w sprawach przeciwko członkowi PT.

W tym miesiącu minister unieważnił także wszystkie akty operacji byłego sędziego Moro wobec lobbysty, który został skazany wraz z byłym przewodniczącym Izby Deputowanych Eduardo Cunha w sprawie związanej z tajnymi kontami w Szwajcarii.

„Robimy to z wielkim smutkiem, ponieważ to państwo się myliło, państwo prowadzące dochodzenie i państwo oskarżające” – w październiku. „To godne ubolewania, gdy musimy uznać akt państwa za nielegalny, ale błąd popełniono u źródła”.

Inni, którzy skorzystali na decyzjach STF w całym 2024 r., to marketer João Santana i biznesmen Raul Schmidt, oskarżeni o bycie operatorem przekupstwa.

Zdaniem Eloisy Machado, profesor w FGV Direito SP, wśród ministrów Sądu Najwyższego istnieją rozbieżności co do skutków podejrzeń Moro, wydanych w 2021 r. W klasie Toffoli, Gilmar i Gilmar uznali szersze skutki; i w mniejszym stopniu.

Koncentruje się jednak wnioski w rękach Toffoli, który od czasu przejścia na emeryturę ministra FTF w kwietniu 2023 r. jest sprawozdawcą w procesie dotyczącym ważności decyzji, w których wykorzystano dowody z systemu elektronicznego Odebrecht.

W ubiegłym roku Toffoli nazwał aresztowanie Luli „jedną z największych pomyłek sądowych w historii” i unieważnił wszystkie dowody uzyskane w ramach umowy o łagodzeniu kar z Odebrechtem, stwierdzając, że nie można ich wykorzystać w żadnym zakresie ani stopniu wymiaru sprawiedliwości.

W styczniu minister porozumiał się i zawiesił zapłatę miliardowej kary, którą wykonawca był zmuszony zapłacić w 2016 roku, gdy zgodził się na współpracę z sądami.

Luisa Ferreira, profesor prawa karnego i postępowania karnego w FGV Direito SP, wyraża zaniepokojenie zmiennością i zmianą w rozumieniu Sądu Najwyższego na temat tej operacji, „wydaje się, że zależy od tego, kto jest osądzany, kto osądza”.

Prawnik karny twierdzi, że niedawne sprawy Lava Jato w Sądzie Najwyższym wydają się bardziej problematyczne ze względu na pogląd, zwłaszcza wyrażany przez ministra Diasa Toffoli, że firmy budowlane byłyby zawstydzone podpisywaniem umów o współpracy.

i stwierdził, że przy zawieraniu porozumień znajdował się pod nadmiernym naciskiem, w związku z czym były one nieważne.

„To, co wydaje mi się dziwne w związku z ostatnim wystąpieniem ministra Diasa Toffoli, to te pociągnięcia, które wydają mi się bardzo ogólne, te stwierdzenia, które wydają mi się nieco przesadzone” – mówi profesor Luisa Ferreira.

„Kiedy przeradza się to w krucjatę, wydaje mi się, że wykracza to poza ramy prawne, jakby to była wojna: Supremo kontra Lava Jato, Dias Toffoli kontra prokuratorzy. To nie jest dobre dla instytucji i nie jest to prawo Prawo nie działa. Działa wszystko albo nic.

Eloisa Machado twierdzi, że w pozostałych sprawach sąd zatwierdził dowody i wyroki skazujące, np. w przypadku przestępstw biernej korupcji i prania pieniędzy.

Jej zdaniem sprawy rozpatrywane w São Paulo lub Brasilii toczyły się regularnie, kończąc się wyrokami skazującymi i uniewinniającymi. „Patrząc na całość, jasne jest, że to, co zbudowano w Lava Jato w solidny sposób i z poszanowaniem należytych procedur prawnych, stawiało opór”.

Profesor zwraca także uwagę na postępowanie pojednawcze pomiędzy podmiotami publicznymi a firmami budowlanymi w FSS w sprawie porozumień leniency podpisanych w Lava Jato. Oczekuje się, że nastąpi polubowne rozwiązanie, które musi zostać zatwierdzone przez zgromadzenie plenarne sądu.

Profesor prawa karnego w USP, Mauricio Stegemann Dieter, twierdzi, że stawką jest dziedzictwo proceduralne Lavy Jato. Dla niego jest problem, jak sobie z tym poradzić, zdjąć pierścionki, nie tracąc palców. „Ta przeszłość nie została dobrze rozwiązana i jest to bolesny proces”.

Dieter, który od początku był krytykiem operacji, twierdzi, że jest to nieubłagany proces, który jeszcze się nie zakończył. Profesor opowiada się za definitywną likwidacją Lava Jato przez Sąd Najwyższy i przewiduje, że faktycznie stanie się to w przyszłym roku.

Luisa Ferreira z FGV Direito SP przewiduje podobną prognozę: „Myślę, że przed nami będzie tylko więcej przedłużeń i odwołań (…). Jeśli Lava Jato znajduje się teraz na OIOM-ie, przewiduję, że zostanie pochowana w 2025 roku. „