„Dexit”? AfD chce wyjścia Niemiec z UE – Możliwe konsekwencje

W związku z wyborami .ponawia swoją propozycję opuszczenia UE i . Przewiduje to rozesłany już członkom partii projekt programu przedwyborczego. Zostanie on poddany pod głosowanie na kongresie styczniowym, natomiast głosowanie nad parlamentem federalnym odbędzie się 23 lutego.

W tekście tym ksenofobiczna partia powtarza to, co „obiecywała” przed ostatnimi wyborami do Parlamentu Europejskiego: „Uważamy za konieczne opuszczenie przez Niemcy Unii Europejskiej i utworzenie nowej Wspólnoty Europejskiej”. Będzie to „Europa Niepodległych Ojczyzn” z jednolitym rynkiem, ale i „wspólnymi interesami”. chce opuścić wspólną walutę europejską, ale przyznaje, że jednostronna decyzja byłaby trudna, dlatego zabiega o „renegocjację” Niemiec z resztą państw strefy euro.

Dexit jak brexit

W przypadku „”, czyli opuszczenia UE na podstawie „”, AfD przewiduje przeprowadzenie referendum w Niemczech. Wyjście nie byłoby jednak zadaniem łatwym, gdyż członkostwo w UE jest zapisane w niemieckiej konstytucji. W związku z tym do niezbędnej zmiany konstytucji potrzebna byłaby większość dwóch trzecich w niemieckim parlamencie.

„Nie” ze świata biznesu

Jeszcze w lutym ubiegłego roku wydawało się, że współprzewodniczący AfD Tino Krupala i Alice Weidel pogodzili się z pomysłem przystąpienia do UE. Krupala stwierdził, że dla Niemiec jest „za późno” na opuszczenie UE, natomiast Weidel powiedział „Financial Times”, że Dexit to nic innego jak „plan B”.

Największe niemieckie instytuty gospodarcze i główni przedstawiciele świata biznesu potępiają plany AfD. Instytut Niemieckiej Gospodarki (IW) w Kolonii w niedawnym badaniu stwierdził, że wyjście z UE będzie kosztować niemiecką gospodarkę 690 miliardów euro w ciągu pięciu lat, podczas gdy produkt narodowy brutto kraju spadnie o 5,6%, a 2,5 miliona miejsc pracy zostać zgubionym. „Konsekwencje byłyby tak samo bolesne, jak skutki pandemii wirusa i kryzysu energetycznego razem wziętych” – podaje IW.

Dla Niemieckiego Stowarzyszenia Małych i Średnich Przedsiębiorstw (BVMW) plany AfD to „misja kamikadze”. Już przed czerwcowymi wyborami do Parlamentu Europejskiego stowarzyszenie ostrzegało, że „unia walutowa stanowi przydatne uzupełnienie jednolitego rynku i znacznie ułatwia przedsiębiorstwom udostępnianie produktów i usług za granicą”.

W rozmowie z Deutsche Welle przedstawiciel AfD Ronald Glaser przyznaje, że dziś Niemcy czerpią korzyści z UE, ale przekonuje, że „taką samą korzyść mielibyśmy, gdybyśmy kontynuowali inne umowy”. Jeśli chodzi o przewidywania ekonomistów dotyczące katastrofy gospodarczej, zauważa: „Czy nie mówiono, że brexit znacznie cofnie Wielką Brytanię i Europę? Pamiętam, że pojawiały się przerażające scenariusze dotyczące brexitu, ale ostatecznie wszystko odbyło się niemal bezproblemowo”.

Odmienna jest jednak konkluzja Cambridge Econometrics z badania opublikowanego w styczniu 2024 r. Brytyjscy eksperci zwracają uwagę, że brexit znacząco osłabił wzrost gospodarczy i zatrudnienie w Wielkiej Brytanii, likwidując do 2035 r. około trzech milionów miejsc pracy.

Lekcje Brexitu

Szef Instytutu Ekonomii Niemieckiej (IW), Hubertus Bard, szacuje, że po „Dexit” niemiecki PKB skurczy się o 5,5%. „To tak, jakbyśmy planowali kolejny kryzys finansowy” – zauważa. Kryzys, który z pewnością byłby szczególnie bolesny dla przedsiębiorstw zależnych od rynków i dostawców w UE.

Nie zgadza się z tym wszystkim Ronald Glaser z AfD. „Dlaczego nie mieliby kupować naszych produktów we Włoszech, Francji, Szwecji? Tylko dlatego, że nie jesteśmy w UE? Ale Szwajcaria nawet nie jest w UE i mimo wszystko eksportuje swoje produkty do wszystkich tych krajów” – mówi.

Poglądowi temu „puste i nierealne” sprzeciwia się Hubertus Bard. „Niszcząc UE, nie stworzy się lepszego modelu współpracy i integracji”.

Ale nawet w niemieckiej opinii publicznej wydaje się, że niewiele osób aprobuje ideę „Dexit”. Według sondażu fundacji politycznej Konrad Adenauer (KAS), zbliżonej do Partii Chrześcijańsko-Demokratycznej (CDU), w przypadku referendum 87% Niemców zagłosowałoby za pozostaniem w UE.

Dlaczego więc AfD upiera się przy tak radykalnej, ale i niepopularnej deklaracji? „Nie uprawiamy polityki w oparciu o sondaże, robimy to, co uważamy za słuszne i konieczne” – przekonuje Roland Glaser z AfD.

„Partia nacjonalistyczna”

REUTERS/Christian Mang

Wolfgang Schröder, profesor nauk politycznych na Uniwersytecie w Kassel, zwraca uwagę, że ze względu na przeszłość AfD należy się spodziewać. Partia została założona w 2013 roku przez ekonomistów, którzy krytykowali europejskie akcje ratunkowe w czasie kryzysu euro. Następnie przesunęła się jeszcze bardziej na prawo, skupiając się na imigracji, jednak sceptycyzm wobec euro pozostał, choć obecnie jest mniej widoczny niż w przeszłości.

„Przede wszystkim AfD jest partią nacjonalistyczną” – Schröder mówi Deutsche Welle. „Jest przeciwny globalizacji. Z tego punktu wyjścia wypływa nastrój sceptycyzmu wobec instytucji ponadnarodowych w stosunku do UE i ONZ, które wyznaczają różne cele, służą innym wartościom i dlatego są uważane za niebezpieczne”.

Jak jednak poważnie AfD może traktować propozycję „Dexitu”, skoro impas gospodarczy i problemy konstytucyjne, jakie niesie ze sobą wyjście Niemiec z UE, są tak oczywiste? „Można powiedzieć, że nie mówią tego zbyt poważnie, bo wiedzą, że niewielu popiera tę propozycję” – mówi Wolfgang Schroeder. „Myślą, że obiecywanie innego świata nic ich nie kosztuje”.

Źródło: DW