B365 – EXCLUSIVE I Wnętrze willi braci o pamiętnym nazwisku, największych importerów wind w międzywojennym Bukareszcie
Willa braci Porn w ul. Emanoil Porumbaru, nr 16 (w pobliżu Kiseleff Road), został zaprojektowany w 1932 roku przez architektów Achile Ghiaciu i Alexandru Iliescu i jest przykładem cennej architektury międzywojennej. Budynek spotkał gorzki i niesprawiedliwy los wszystkich pięknych domów w Bukareszcie, został znacjonalizowany w 1948 roku i zajęty przez przedstawicieli Republiki Ludowej. Obecnie pierwsze piętro budynku zostało wynajęte młodym przedsiębiorcom, którzy dbają o dziedzictwo, zachowują je i pielęgnują starą architekturę miasta.
Obecny najemca, konsultant biznesowy, był otwarty na pokazanie nam domu
Bardzo rzadko udaje nam się pokazać tutaj zdjęcia wnętrz tych zabytków architektury, pokazać co, jak i w jaki sposób zachowało się z oryginalnego projektu. Po publikacji artykułu poświęconego willi braci Porn, obecny najemca, Horia Boian, konsultant biznesowy, był otwarty, aby pokazać nam dom i opowiedzieć o radości z pracy w szlachetnej posiadłości.
Architekt Mădălin Ghigeanu był tam obecny i możemy dziś odtworzyć na żywych obrazach obraz wyjątkowego projektu architektonicznego.
Odbijamy w lustrze to, co było i co jest w willi braci Porn, poniżej podróż w czasie.
Bracia Porn (których w tytule nazwałem „niezapomnianymi braćmi”, ponieważ samo ich imię i nazwisko gwarantuje sankcje online ze względu na niewybaczalną skromność) byli prawdziwymi ludźmi, którzy żyli, pracowali i przywieźli wysokowydajne windy z Europy do nowoczesnych, nowo wzniesionych budynków w Polsce.
Pełna historia architektoniczna Willi Braci Porno poniżej:
Wykonawcy Porn mieli wyłączne prawa do importu i instalacji wind w stolicy, mając umowy z Domem Królewskim, i to oni wprowadzili windy do Pałacu Królewskiego na Calea Victoriei, Pałacu Królewskiego króla Karola II w Scroviștea i Pałacu Telefonów.
O gigantycznym 4-piętrowym, 91-pokojowym pałacu Scroviștea króla Karola II, poniżej
Na parterze zachowały się w całości płytki podłogowe, pierwotnie zaplanowane przez architektów Iliescu i Ghiaciu
B365.ro: Mădălin Ghigeanu, co znalazłeś w willi braci Porn?
Arch. Mădălin Ghigeanu: Byłem zaskoczony. Budynek jest w bardzo dobrym stanie, został odrestaurowany po 1990 roku. Natychmiast otrzymałem telefon od najemcy Horia Boian, co oznacza, że dobrze sobie radzimy z tymi przedmiotami. Wziąłem dom w swoje ręce i udało mi się sfotografować tył domu, który był zagadką. Spodziewałem się, że ten budynek będzie miał w środku absolutnie cudowne detale.
Niestety, wiedziałem, że wszystkie szczyty na pierwszym piętrze, wszystkie dekoracje na fasadzie to în usunięty po 1990 roku, dom stracił wiele ze swojego oryginalnego wyglądu. Spodziewałbym się, że w rezultacie coś podobnego stało się z wnętrzem. Na szczęście, choć dokonano wielu przeróbek, wróżą one dobrze, a niektóre oryginalne elementy zostały zachowane w całości.
Na przykład, na parterze, płytki podłogowe, pierwotnie ułożone przez architektów Iliescu i Ghiaciu, zostały w pełni zachowane. Obecni najemcy zachowali wszystkie płytki w kuchni, korytarzach i łazience. Są w wyjątkowo dobrym stanie. Dowiedziałem się, że ci na drugim piętrze usunęli płytki na stałe.
„Kolumny, kapitele zostały pięknie odrestaurowane i nienagannie zachowane. Dom miał szczęście”
Arh. Mădălin Ghigeanu: Ucieszył mnie również fakt, że zachowała się cała stolarka wewnętrzna, ogromne przeszklenia o pięknych proporcjach. Dom jest bardzo dobrze przeszklony i przestronny, cała oryginalna stolarka została odrestaurowana i pomalowana na nowoczesny, szary, ale nie jaskrawy kolor. Jestem zwolennikiem zasady „restitutio in integrum”, ale modernistyczny odcień jest dopuszczalny, o ile ma cywilizowany ton. Najemcy pierwszego piętra wykazali się dużą dozą zdrowego rozsądku. Wnętrza tarasów na parterze i pierwszym piętrze prezentują się wyjątkowo. Zachowano pięknie wykonany drewniany strop. Kolumny i kapitele zostały pięknie odrestaurowane i nienagannie zachowane. Dom miał szczęście.
„W kuchni nowi właściciele nie wymyślili ultranowoczesnego wystroju wnętrz, ale uszanowali ducha domu”.
Arh. Mădălin Ghigeanu: W porównaniu z początkowym rozwiązaniem komunikacji między parterem a pierwszym piętrem w części dziennej, później parter został zamknięty, teraz mieszkania braci Porn nie komunikują się już ze sobą, funkcjonując jako dwie niezależne jednostki mieszkalne. Zasadniczo został on zamurowany przed wewnętrzną klatką schodową, która łączyła oba mieszkania, teraz dostęp jest z boku. Wewnętrzna klatka schodowa istnieje, ale nie komunikuje się już między dwiema jednostkami mieszkalnymi. Początkowo na piętrze znajdowało się duże przeszklone wejście bezpośrednio do hali dystrybucyjnej, które, jak widzę, zniknęło. Nowi właściciele dali dostęp z głównej klatki schodowej na strych, pomyślałem, że to dobre rozwiązanie, proponując bardzo ładnie wykonane drewniane schody. W kuchni nowi właściciele nie wymyślili ultranowoczesnego wystroju wnętrz, ale uszanowali ducha domu.
„Klatka schodowa jest lekka, elegancka, przyjemna do podziwiania; prawdziwa lekcja architektury”.
Arh. Mădălin Ghigeanu: Architekta można zmierzyć i poznać po sposobie, w jaki projektuje schody, oczywiście ostatecznym testem są schody zrównoważone. Tylko w starych domach można jeszcze zobaczyć takie schody. Współcześni budowniczowie łączą stopnie na szczycie zakończenia poręczy, co sprawia, że dostęp jest bardzo niebezpieczny. Przepisy wyraźnie stanowią, że w obszarze balustrady szerokość stopnia musi wynosić co najmniej 12 cm w kierunku końca. Architekt Alexandru Iliescu zrobił coś więcej. Klatka schodowa jest lekka, elegancka i przyjemna do podziwiania. To prawdziwa lekcja architektury. Co więcej, zauważyłem, że ma listwy przypodłogowe po obu stronach, na ścianie i na balustradzie. Architektowi udało się skomponować system konstrukcyjny z małą betonową belką spandrel, uzupełnioną drewnianą balustradą z kilkoma ornamentami na końcach. Materiały wybrane do produkcji strąków (piękna formowana mozaika) są bardzo elegancko potraktowane. To przyjemność zobaczyć międzywojenny projekt z klatką schodową tego typu.
„Istniała prawdziwa sztuka obróbki żelaza, która została utracona. W tym projekcie monumentalne drzwi i ogrodzenie są absolutnie wyjątkowymi elementami projektu”.
Arh. Mădălin Ghigeanu: Przyjemnie jest również zobaczyć obecność wyrobów żelaznych, znanych w przeszłości jako „żelazo młotkowane na zimno”, w których można podziwiać elegancję, wyrafinowanie projektu i talent rzemieślniczy, obecnie utracony. Obecnie widzimy ogrodzenia, bramy, prawdziwy kicz, po prostu monstrualne, a nawet w dużych, pretensjonalnych domach… Projekty architektów z okresu międzywojennego powinny być dokładniej przestudiowane. Podaję przykład arch. Alexandru Iliescu, George’a Damiana, Iona Giurgea za wystawne wille czy Henriette Delavrancea, za cuda zaginionej ślusarki. W tym projekcie monumentalne drzwi i ogrodzenie są absolutnie wyjątkowymi elementami projektu.
„Ten dom miał szansę uciec przed katastrofalnym zjawiskiem „polistynizacji”, zjawiskiem, które powinno być szerzej omawiane”.
Katastrofalnych przykładów jest wiele, np. Blok Zoe Orăscu na bulwarze Dacia, piękny projekt Gh. Simotta, na samym końcu perspektywy, gdzie można zobaczyć z pierwszej ręki mitozę niektórych tak zwanych współczesnych rzemieślników. W sieci nieustannie toczą się dyskusje (wiele z nich zjadliwych) wyjaśniające katastrofalne zjawisko okładania fasad styropianem typu thermosysteme na domach z epoki (i nie tylko), materiałem, który w niektórych krajach został już prawnie zakazany. Powody są wielorakie. Oprócz faktu, że grubość materiału oznacza, że wszystkie dekoracje, profile i elementy dekoracyjneelewacji są tracone în materiału w zakresie 10-15 cm. Wówczas, z punktu widzenia fizyki budowli, dom przestaje oddychać, styropian staje się barierą dla pary wodnej na zewnątrz, doprowadzając ciśnienie cząstkowe równe ciśnieniu nasycenia wewnątrz ściany. Zjawisko to prowadzi do powstania punktu rosy, a w konsekwencji do pojawienia się wilgoci, która jest spowodowana îwewnątrz ściany i szybko migrują do wewnętrznej ściany domu. (Istnieją również zaburzone umysły, które umieszczają styropian wewnątrz z wygody, co stwarza jeszcze gorszą sytuację). Po trzecie, styropian jest wysoce łatwopalnym materiałem, który pali się w wysokich temperaturach.
Co więc robić?
Przed takim domem-pomnikiem nie dostosowujesz domu do własnych wymagań, kiedy do niego wchodzisz, ale dostosowujesz swoją pracę do sposobu, w jaki dom został zaprojektowany! Szanujesz go. Nie modyfikujesz fasady żadnym rodzajem termosystemu, nie zmieniasz zewnętrznej architektury domu, przywracasz ją taką, jaka była i inwestujesz więcej w ogrzewanie domu wewnątrz. Jeśli masz szczęście odziedziczyć oryginalny system grzewczy, taki jak zabytkowe grzejniki lub kominki wykonane z ogniotrwałych kotłów, odnawiasz je i uruchamiasz, uzupełniając je co najwyżej lokalnym, mobilnym, nieinwazyjnym systemem elektrycznym. Czyszczenie grzejników i ich renowacja to osobny projekt.
Jeśli masz szczęście odziedziczyć zabytkowy kominek lub piec, odrestauruj go i spraw, by był funkcjonalny. Napraw i wymień system oddymiania zgodnie z obowiązującymi przepisami przeciwpożarowymi, ale zostaw piec w spokoju na swoim miejscu!
Z rozbawieniem i przerażeniem obserwuję w sieci różnego rodzaju „specjalistów” sprzedających zabytkowe piece, z których wiele to prawdziwe dzieła sztuki. Trzeba powiedzieć, że takie piece są prawie niemożliwe do rozmontowania! Kociołki (niektóre wykonane z cennego kaolinu typu miśnieńskiego) są wykonane przy użyciu technologii cegieł ogniotrwałych, wypalanych w wysokich temperaturach i są niezwykle twarde. Kiedy Dorel „wygina się” na nich, aby sprzedać je na sztuki na targach, zdecydowana większość z nich rozpada się na milion kawałków.
„Zawsze chcieliśmy mieć tę swobodę bycia artystami, marzyć i doświadczać rzeczy, które inspiruje ten dom”.
Horia Boian jest konsultantem biznesowym i najemcą Willi Braci Porno. Chciał, aby jego firma działała w domu z epoki, reprezentatywnym dla architektury starego Bukaresztu, a nie w standardowym biurze w Pipera. Dla Horii Boiana piękny dom jest wizytówką, sposobem na reprezentowanie tego, co robi.
Horia Boian: Nigdy nie chcieliśmy mieć biurowej atmosfery ani korporacyjnego wizerunku przed naszymi klientami. Zawsze chcieliśmy mieć swobodę bycia artystami, marzyć i doświadczać rzeczy, które inspirują ten dom. Mamy szczęście do tego miejsca. Pracujemy z małymi, średnimi i dużymi firmami, z instytucjami państwowymi, burmistrzami, szpitalami i tak dalej, pomagamy im uzyskać dotacje i działać w obszarze biznesowym, to właśnie robimy.
B365.ro: Jak znalazłeś willę w Emanoil Porumbaru, wiem, że trudno i drogo jest znaleźć taką przestrzeń w starym, odrestaurowanym domu.
Horia Boian: Miałem i mam szczęście mieć bardzo, bardzo sprawny zespół w biurze. Szukaliśmy miejsca, które znajdowałoby się w bardzo ładnej okolicy, gdzie z przyjemnością chodzilibyśmy każdego dnia. Znaleźliśmy pokój do wynajęcia, rozejrzeliśmy się, bardzo nam się spodobał i zdecydowaliśmy się zostać współnajemcami.
„To była dla nas wielka radość zobaczyć, że wiele elementów domu zostało zachowanych”.
B365.co.uk: Czy znasz historię willi braci Porno? Sprawdziliście jej historię, nasz artykuł był zaskoczeniem?
Horia Boian: Artykuł był odkrywczy, ponieważ staraliśmy się poznać historię domu na podstawie dokumentów, do których mieliśmy dostęp od obecnych właścicieli. Z kolei oni mieli dostęp do informacji od rodziny Porn, która była właścicielem i budowniczym domu, przez co rozumiem oryginalne pozwolenia na budowę. To była dla nas wielka radość zobaczyć, że wiele cech domu zostało zachowanych, ale niestety wiele z nich nie.
B365.co.uk: Czy możesz podać przykłady?
Horia Boian: Na fasadzie domu namalowano serię czerwonych gwiazd, które przed laty zostały wymazane z elewacji. Były w dość zaawansowanym stanie rozkładu, nie udało się ich odzyskać. Również na balkonie na pierwszym piętrze było coś, czego nie uchwyciliśmy, był to zygzak, jak wzór, był piękny. To, co odkryliśmy w domu, to małe elementy, które zostały zignorowane, takie jak dzwonki do drzwi na balkonach, które komunikowały się z kuchnią. To element detalu, który ludzie pracujący nad domem zignorowali.
„Bardzo, bardzo podoba nam się mozaika, która biegnie w kierunku domów, gdzie znajdują się drugie wewnętrzne schody oraz w kuchni. Jest oryginalna, powstała wraz z domem, a my dołożyliśmy wszelkich starań, aby ją zachować i ulepszyć”.
B365.co.uk: Czy pomogłeś odrestaurować willę braci Porn?
Horia Boian: Trzymałem się mocno, aby elementy domu nie zniknęły, myślę, że to mój największy wkład. Willa została znacjonalizowana, była zajmowana przez kilka instytucji państwowych, następnie wróciła do rodziny dziedziczącej po kolejnych procesach sądowych, a w ostatniej instancji została uzyskana przez obecnego właściciela, który kupił prawa sporne od rodziny, od dwóch córek pierwotnego właściciela.
„Powiew i powaga, jaką emanuje architektura budynku, automatycznie narzuca się tym, którzy w nim mieszkają”.
B365.co.uk: Czy międzywojenne wille tworzą atmosferę, kiedy się w nich mieszka lub pracuje, tak jak Ty? Ponieważ ten typ budownictwa zniknął z Bukaresztu, widziałeś, jak buduje się je obecnie.
Horia Boian: Nie tylko tworzy specjalną atmosferę, ale myślę, że ją narzuca. Ponieważ atmosfera i powaga, jaką emanuje architektura budynku, narzuca się automatycznie. Jesteśmy bardzo zadowoleni z tego domu, jesteśmy bardzo zadowoleni z wizerunku, jaki mamy przed naszymi klientami. Dom jest dla nas powodem do dumy. Jest etykietą, zdecydowanie bardzo dobrze postrzeganą.
