Trybunał Konstytucyjny odrzuca referendum w sprawie lokalnego zakwaterowania w Lizbonie
W konkluzji ten konstytucyjny organ stwierdził, że „w naradzie referendalnej występuje nieusuwalny defekt, który definitywnie uniemożliwia jej przeprowadzenie, czyniąc zbędnym przystępowanie do oceny pozostałych kwestii”.
Trybunał Konstytucyjny odrzucił propozycję zorganizowania referendum lokalnego w sprawie lokali mieszkalnych w Lizbonie ze względu na „niezweryfikowanie legalności” tej popularnej inicjatywy ze względu na brak wymaganej w tym kontekście „skutecznej kontroli podpisów”.
„Postanowiono nie weryfikować legalności referendum lokalnego w drodze inicjatywy powszechnej, o przeprowadzeniu którego zdecydowało Zgromadzenie Miejskie Lizbony na posiedzeniu w dniu 3 grudnia 2024 r.” – czytamy w opublikowanym w piątek wyroku Trybunału Konstytucyjnego , z dniem, w którym upłynął 25-dniowy termin prewencyjnej weryfikacji konstytucyjności i legalności przez ten organ konstytucyjny.
W dniu 9 grudnia przewodniczący Zgromadzenia Miejskiego Lizbony (AML), Rosário Farmhouse (PS), przedłożył Trybunałowi Konstytucyjnemu decyzję dotyczącą przeprowadzenia referendum lokalnego z inicjatywy powszechnej z listami podpisów obywateli, którzy głosowali obejmować dwie partie, przedstawiane w różnym czasie, przy czym ta ostatnia jest przedstawiana w celu „usunięcia wszelkich braków” w pierwszej partii podpisów.
Przedstawione propozycje
Stawką jest popularna inicjatywa promowana przez w którym zaproponowano dwa pytania: czy zgadza się Pan na zmianę rozporządzenia gminnego w sprawie lokalnego zakwaterowania, tak aby Rada Miasta Lizbony w ciągu 180 dni nakazała anulowanie lokalnego zakwaterowania zarejestrowanego w nieruchomościach przeznaczonych na mieszkania? Czy zgadzasz się na zmianę Miejskiego Regulaminu Lokalnego Kwatery, tak aby lokalne zakwaterowanie nie było już dozwolone w nieruchomościach przeznaczonych na mieszkania?
Aby inicjatywa ludowa została wzięta pod uwagę, musi zostać zaproponowana zgromadzeniu decyzyjnemu przez co najmniej 5000 lub 8% zarejestrowanych obywateli uprawnionych do głosowania na danym obszarze, w zależności od tego, która liczba jest mniejsza.
MRH rozpoczęło składanie pierwszej partii podpisów, w której wzięło udział 6528 abonentów, a 3 grudnia Sekretariat Generalny MSWiA poinformował, że jedynie 4863 wyborców „jest zarejestrowanych w rejestrze wyborców na odpowiednim obszarze” gminy Lizbona.
Dlatego też trzy dni po obradach w sprawie referendum lokalnego ruch dostarczył drugą partię podpisów pod AML, wraz z kolejnymi 612 wyborcami zarejestrowanymi w gminie Lizbona, która trafiła do Trybunału Konstytucyjnego bez wcześniejszej weryfikacji.
Pomimo uznania, że proces przedstawiony przez prezesa AML wydaje się być „regularnie zakończony”, Trybunał Konstytucyjny uznał, że zebranie niezbędnych podpisów i ich weryfikacja stanowi „istotną formalność, której niedopełnienie podważa samo istnienie ważną inicjatywę popularną, powodującą istotną niezgodność z prawem, ze względu na naruszenie zasady określonej w RJRL [Regime Jurídico do Referendo Local] „.
„Stąd istotne jest także przeprowadzenie skutecznej kontroli podpisów tuż przed obradami, co stanowi istotny aspekt w procesie prewencyjnej kontroli konstytucyjności i legalności referendum” – wskazał ten organ konstytucyjny, argumentując, że AML powinna zweryfikowało całkowitą liczbę otrzymanych podpisów, z możliwością „zwrócenia się do właściwych służb administracji publicznej o administracyjne sprawdzenie, poprzez pobranie próbek, autentyczności podpisów oraz identyfikację subskrybentów inicjatywy”.
Druga partia podpisów powinna zostać zweryfikowana
Druga partia podpisów powinna była zostać zweryfikowana i „zanim usunięto brak w drodze przedstawienia nowych podpisów i ich kontroli, AML nie byłaby upoważniona do kontynuowania przekształcania inicjatywy powszechnej w debatę”, stwierdził ten sąd, biorąc pod uwagę, że „nie spełniono jednego z podstawowych wymogów inicjatywy referendum ludowego – poparcia tej propozycji przez 5000 zarejestrowanych wyborców w gminie Lizbona”.
Uzasadniając tę decyzję, Trybunał Konstytucyjny wskazał na potrzebę wskazania przedstawicieli tej popularnej inicjatywy, „w liczbie nie mniejszej niż 15”, oraz zwrócenia się przez AML o opinię do burmistrza Lizbony, gdyż jest to organ wykonawczy gminy odpowiedzialność decyduje o unieważnieniu rejestracji lokalnego obiektu noclegowego na warunkach przewidzianych przez prawo, a mianowicie reżim prawny dotyczący poszukiwania lokalnych obiektów noclegowych (RJEEAL).
AML nie zwróciła się do burmistrza o tę opinię, dlatego – jak wynika z wyroku sądu – także i tej formalności „nie dochowano”.
„Wady te same w sobie utrudniałyby powodzenie inicjatywy, ale mimo to zostanie przeprowadzona analiza pod kątem planu merytorycznego” – stwierdził Trybunał Konstytucyjny, zauważając, że kwestie referendum lokalnego, w tym m.in. zakaz zakładania lokali noclegowych w nieruchomościach przeznaczonych na mieszkania, „są jednoznacznie niezgodne z ramami prawnymi”.
Zdaniem tego sądu miejskie rozporządzenie w sprawie lokalnego zakwaterowania nie może przewidywać takiego zakazu „ani poprzez definicję „prawidłowego użytkowania” nieruchomości, ani poprzez ustanowienie stref ograniczających rozprzestrzenianie się zanieczyszczeń i stref zrównoważonego wzrostu”.
Konkludując, ten konstytucyjny organ stwierdził, że „w naradzie referendalnej występuje nieusuwalny defekt, który definitywnie uniemożliwia jej przeprowadzenie, czyniąc zbędnym przystępowanie do oceny pozostałych kwestii”.
