Dalia Grybauskaite: „Niepodległość” już pomogła Litwie uniezależnić się od rosyjskiego szantażu energetycznego

„Znaczenie jest bardziej symboliczne. Fakt, że wydzierżawiliśmy na 10 lat nie miał większego znaczenia, ponieważ mieliśmy pełną kontrolę nad statkiem i terminalem, a nadwyżki gazu mogliśmy swobodnie sprzedawać naszym sąsiadom. Taki był cel, zbudować i stać się w pełni niezależnym i samowystarczalnym od rosyjskiego szantażu energetycznego. Jest to funkcja, którą statek w pełni spełnił w ciągu 10 lat” – powiedziała Grybauskaitė w piątek radiu LRT.

„Fakt, że przejdzie on w nasze ręce jest naturalny i bardzo dobry” – podkreśliła.

Zapytana, czy fakt, że nie tylko prezydenci Litwy, ale także Polski, Estonii i Łotwy będą obecni na piątkowej ceremonii przekazania, świadczy o znaczeniu projektu dla regionu, była głowa państwa powiedziała, że pomoc sąsiadom była jednym z celów projektu.

Statek został zbudowany ze świadomością, że jego pojemność będzie większa niż potrzeby samej Litwy, powiedziała.

„Właściwie taki był zamiar. Kiedy go budowaliśmy, wiedzieliśmy, że pojemność statku będzie większa niż potrzeby Litwy, podczas gdy w Europie Północnej nie było takich terminali.

Był to dopiero drugi terminal w całej Europie. Dlatego zbudowaliśmy większy, aby pomóc Łotwie, Estonii i części Polski. Ten cel się powiódł, a teraz pojawią się korzyści komercyjne” – wyjaśnił były szef państwa.

Na koniec Grybauskaitė wspomniała, że rozwój litewskiego projektu terminalu LNG, choć krytykowany w tamtym czasie, był konieczną decyzją strategiczną. Według niej, wiele krajów Unii Europejskiej, które wcześniej były zależne od rosyjskiego gazu, obecnie przyjmuje podobne rozwiązania.

„Najwyższe władze polityczne na Litwie zrozumiały potrzebę i podjęły odważną decyzję. Byliśmy krytykowani i było wiele zakłóceń. Ale te 10 lat pokazało, że była to strategiczna decyzja, która zapewniła Litwie prawdziwą niezależność polityczną. Ponieważ w energetyce nie chodzi o gospodarkę, ale o bezpieczeństwo narodowe” – wyjaśniła Grybauskaitė.

W piątek, po ceremonii przekazania, Niepodległość stanie się własnością państwa litewskiego i będzie powiewać na niej litewska trójkolorowa flaga. W ceremonii wezmą udział przywódca Litwy Gitanas Nausėda, prezydent Polski Andrzej Duda, prezydent Estonii Alar Karis i prezydent Łotwy Edgars Rinkevičs.

Do tej pory terminal LNG był zarejestrowany w singapurskim rejestrze statków i pod banderą Singapuru.

Terminal przybył do portu w Kłajpedzie 27 października 2014 roku.

Operator terminalu, państwowy KN Energies, kupi magazyn od norweskiej firmy Hoegh LNG za około 140 milionów euro.

Wykup będzie kosztował około 7,7 mln euro i jest finansowany z pożyczki udzielonej przez Nordycki Bank Inwestycyjny (NIB). Zgodnie z umową, kwota ta może zostać wypłacona norweskiej firmie KN Energies do 2044 roku.

Po przeniesieniu własności Hoegh LNG stanie się operatorem Independence na Litwie na dekadę.

„D. Šilensky, dyrektor generalny KN Energies, powiedział, że od czasu przybycia Independence, z wyłączeniem kosztów utrzymania, korzyści, jakie wygeneruje dla litewskiej gospodarki i konsumentów gazu, wynoszą około 160 milionów euro rocznie.

Wpis terminalu LNG do litewskiego rejestru statków zwiększy flotę kraju nawet o 30%.
Od początku funkcjonowania terminalu, port w Kłajpedzie odwiedziło 79 różnych gazowców LNG. Większość gazu pochodziła z Norwegii i USA.

Gaz przybył również z krajów afrykańskich, takich jak Trynidad i Tobago, Nigeria, Egipt, Gwinea Równikowa i Algieria.

„Pięć krajów korzysta z Independence – Litwa, a także inne kraje regionu Morza Bałtyckiego – Polska, Łotwa, Norwegia i Estonia. Ponad połowa przychodów terminalu LNG pochodzi od klientów zagranicznych.

Każda firma korzystająca z terminalu LNG, zarówno litewska, jak i zagraniczna, uiszcza opłatę za usługę wysyłkową.

Od ponad dwóch lat udział KN Energies w kosztach utrzymania terminalu LNG w komponencie bezpieczeństwa wynosi zero, co również zmniejsza koszty eksploatacji terminalu w komponencie bezpieczeństwa na Litwie do zera.

W razie potrzeby statek magazynowy Independence może w pełni zaspokoić zapotrzebowanie litewskiego rynku gazu.

Szacuje się, że terminal LNG będzie miał maksymalną nominalną moc 33 terawatogodzin (TWh) rocznie. Według danych operatora systemu gazowego AmberGrid, zużycie gazu na Litwie w 2023 r. wyniosło 14,9 TWh.