Oczyszczanie niszczejącej krypty kaplicy Tyszkiewiczów

Okres gwarancji na prace konserwatorskie przeprowadzone przez firmę Pamario restauratorius już upłynął, dlatego Muzeum Kretinga, któremu powierzono opiekę nad dziedzictwem hrabiów Tyszkiewiczów, zaapelowało w ubiegłym roku do władz miasta o przekazanie 40 000 euro na prace remontowe. Po otrzymaniu pieniędzy prace rozpoczęły się jesienią tego roku.

Zatrudnienie kierownika technicznego

Rokas Venckus, inżynier Muzeum Kretinga odpowiedzialny za renowację krypty kaplicy, powiedział, że krypta kaplicy nie jest już estetyczna, ponieważ tynk odpadł z powodu wilgoci, a piwnica, w której szczątki szlachty spoczywają w 4 odrestaurowanych sarkofagach i 2 drewnianych trumnach, wyraźnie gnije.

Sarkofagi i trumny musiały zostać przeniesione na szczyt kaplicy, aby rzemieślnicy, certyfikowana firma Akvitas z Naujoji Akmenė, mogli rozpocząć prace naprawcze.

Rzemieślnicy usuną stary tynk z sufitu i ścian krypty o łącznej powierzchni 250 metrów kwadratowych. Całe pomieszczenie zostanie odnowione, a ściany pokryte specjalnym podkładem, zaizolowane i pomalowane. Rzemieślnicy zobowiązali się zakończyć prace w ciągu półtora miesiąca, do początku grudnia.

„Nie jestem ekspertem i nie mogę powiedzieć, czy poprzedni wykonawca wykonał prace prawidłowo – hydroizolację zewnętrzną, odprowadzenie wody deszczowej, okablowanie elektryczne – czy też zadziałały nieprzewidziane czynniki.

Wykonawcy pracowali zgodnie z projektem i nie wiem, czy został on odpowiednio przygotowany. Kaplica jest specyficznym obiektem, z otaczającym ją wzgórzem i szybami wzdłuż okien w nasypie do wentylacji piwnicy.

Ale czy była wentylowana to też nie wiadomo. Faktem jest, że pomieszczenia są spleśniałe, tynk odpadł, a instalacja elektryczna nie działa” – powiedział Pajurio naujienos w zeszłym roku Žiubrys, który przejął zarządzanie muzeum latem ubiegłego roku.

Powiedział, że zwrócił się do gminy o fundusze na niezbędne naprawy krypty, ale nie wiadomo, czy to wystarczy, aby pomieszczenia mogły normalnie funkcjonować.

Według Venckusa, muzeum zwróciło się do projektantki renowacji kaplicy, Mariji Nemonienė, o usunięcie stanu awaryjnego krypty.

Muzeum zatrudniło również eksperta nadzoru technicznego, Juozapasa Algimantasa Januševičiusa z Kłajpedy, który ma doświadczenie w renowacji obiektów dziedzictwa kulturowego, w celu monitorowania, czy prace są prowadzone w sposób uporządkowany i zgodnie z niezbędnymi wymogami.

Na początku jesieni tego roku, po inspekcji krypty wraz z projektantem i przedstawicielami firmy wykonującej prace kontraktowe, zdali sobie sprawę, że konieczne będzie przeprowadzenie innych prac, które nie były uwzględnione w kosztorysie zarządzania kryptą. „Rynny będą musiały zostać przedłużone, aby woda ze wzgórza nie spływała przez ściany krypty, a doły będą musiały zostać zasypane wzdłuż fundamentów, aby zmniejszyć ilość wilgoci, która może dostać się do fundamentów, a następnie przez nie do wnętrza.

Poprosiliśmy wykonawców o przedstawienie kosztorysu tych dodatkowych prac, a następnie zdecydujemy, ile pieniędzy przeznaczą na wykonanie również tych niezbędnych prac” – powiedział inżynier muzeum.

Powiedział, że wewnątrz krypty należy również zainstalować mały rekuperator, aby utrzymać odpowiednią temperaturę i zapobiec gromadzeniu się wilgoci w piwnicy.

Priorytet – ogród zimowy

Inicjatywa odrestaurowania kaplicy w Tyszkiewiczach, a także ożywienia innych budynków dworu Kretinga – pałacu, ogrodu zimowego, sterówki, domu gospodyni, młyna wodnego i szklarni – została podjęta kilkadziesiąt lat temu przez Vidę Kanapkiene, byłą wieloletnią kierowniczkę Muzeum Kretinga.

Projekty zostały zrealizowane głównie ze środków Unii Europejskiej i Departamentu Dziedzictwa Kulturowego, przy jedynie częściowym wkładzie gminy.

6 lat temu V. Kanapkienė zainicjowała projekt „Renowacja i adaptacja kaplicy-mauzoleum rodziny Tiškevičius na potrzeby działalności edukacyjnej i turystyki”, którego całkowita wartość wyniosła 228,8 tys. euro.

Przetarg na renowację kaplicy wygrała firma Pamario restauratorius, która odrestaurowała również inne budynki na terenie posiadłości. Fundusze na renowację zostały zapewnione przez Centralną Agencję Zarządzania Projektami i gminę Kretinga: 85% przez Agencję i 15% przez gminę.

Renowacja kaplicy była konieczna, aby szczątki członków rodziny Tiškevičius mogły jak najszybciej powrócić do kaplicy w sarkofagach, które również zostały odrestaurowane.

Jednak proces renowacji zbiegł się w czasie z problematyczną renowacją Ogrodu Zimowego i doszło do bitwy. Według Kanapkienė, gmina skupiła się na pracach w Ogrodzie Zimowym i nie miała moralnego prawa prosić o dodatkowe fundusze na kaplicę. Problem z kaplicą był również znany radzie muzeum, w skład której wchodzili niektórzy politycy dzielnicy.

Ambicją muzeum była rekonstrukcja całej kaplicy, ze stałą ekspozycją w górnej części. Jednak pod kierownictwem V. Kanapkienė nie udało się tego zrobić.

Obecnie, według R. Žiubrisa, tynk kruszy się również ze ścian, a balkon nie może być w ogóle używany.

„Jeśli uda nam się przygotować wniosek i mamy nadzieję na dofinansowanie z Departamentu Dziedzictwa Kulturowego, będziemy starać się kontynuować prace poprzez renowację górnej części kaplicy” – powiedział dyrektor muzeum.