Wspaniały park zamku Kynžvart | iReceptář.cz

Jeden z największych i najpiękniejszych naturalnych parków krajobrazowych otacza dawną letnią rezydencję wybitnego polityka, dyplomaty i kanclerza Cesarstwa Austriackiego, Wacława Klemensa Metternicha. W swojej karierze zawodowej był zręcznym i racjonalnym dyplomatą, w życiu prywatnym równie przemyślanie i systematycznie podchodził do zarządzania i budowy swojej rodowej rezydencji.

Atrakcja nie tylko dla gości spa

Zamek Kynžvart stał się dla niego miejscem szczególnie letnich pobytów i reprezentacji podczas przyjmowania ważnych gości. Pomogło w tym również jego korzystne położenie w pobliżu pobliskiego uzdrowiska. Książę Metternich zainwestował w budowę sieci dróg, które połączyły miasta dzisiejszego trójkąta uzdrowiskowego, czyli Mariańskie i Franciszkowe Łaźnie oraz Karlowe Wary.

Zlecił przebudowę pierwotnego barokowego zamku i jego budynków gospodarczych według projektu wybitnego architekta Pietro di Nobile w stylu klasycyzmu wiedeńskiego. Skonsultował się również z tym samym architektem i Johannem Riedlem, ówczesnym dyrektorem Ogrodów Cesarskich w Laxenburgu, w sprawie projektu parku. W ten sposób park włączył oryginalne barokowe aleje, zachował główne osie kompozycyjne i uzupełnił łąki, pola, stawy i dzikie lasy ze skalniakami w nową, unikalną całość. Życzenie księcia Metternicha spełniło się, a pałac i park szybko stały się ważnym rozdziałem w książkach gości uzdrowiska, którzy przyjeżdżali do Kynžvart, aby podziwiać rodzinne zbiory muzealne, pałac i park.

A co goście uzdrowiska mogli zobaczyć w miejscu dzisiejszego parku? Wytyczono dla nich kilka okrężnych tras do zwiedzania parku pieszo i powozem. Wszystkie pomysłowo połączone ścieżkami i wyposażone w kamienne miejsca odpoczynku. Ważne punkty zostały wzbogacone o budynki o dodatkowej funkcji – pawilon na Górze Majowej na piaskowcowym klifie służył jako punkt widokowy i można było z niego zobaczyć ruiny zamku Kynžvart.

Niedaleko od niego wybudowano unikalną drewnianą pseudogotycką Kaplicę Leśną. Pierwotnie ukryta w drzewostanie ciemnych drzew iglastych, była ważnym celem pielgrzymek, a dziś jest popularnym miejscem ceremonii ślubnych. Na skale, gdzie według tradycji znajdowała się pustelnia, ponownie stoi elegancki empirowy pawilon. Od lat czterdziestych XIX wieku jest on wykorzystywany do spożywania posiłków na świeżym powietrzu z występami muzycznymi i jako herbaciarnia. Z cesarskiego punktu widokowego nadal można zobaczyć błyszczącą powierzchnię trzech leśnych stawów w zalesionej dolinie.

Szerokie drogi dla powozów i węższe, dyskretne ścieżki prowadziły odwiedzających przez las, przez oświetlone łąki z grupami drzew, z widokiem na strumień z kaskadami i Staw Młyński z wyspą w dolinie, skąd pielgrzymi mogli spojrzeć wstecz przez wodę i zielone łąki na zamek, gdzie mogli odpocząć i odświeżyć się w dawnym młynie przekształconym w modne wówczas alpejskie „schronisko” – które wciąż czeka na renowację, ale wiele innych zabytków i ważnych miejsc w parku zostało już odrestaurowanych i można je zobaczyć w pełnej krasie. Na przykład obelisk – 15-metrowy granitowy pomnik z dwoma lwami i orłem na wzgórzu František lub biała żeliwna rzeźba Artemidy odlana według wzorów wersalskich w odlewni księcia Plasza.

Klęska kornika jako nowy początek

Renowacja dotyczy nie tylko samych budynków i rzeźb, ale jak to często bywa w przypadku zabytków sztuki ogrodowej, także drzew, łąk i roślinności oraz obiektów wodnych.
Ostatnia poważna renowacja była konieczna z powodu klęski kornika, która dotknęła również lokalne lasy świerkowe. To, co na pierwszy rzut oka wydaje się katastrofą, w przypadku Parku Kynzvart stało się wyimaginowaną linią startową dla przywrócenia pierwotnej idei parku. Świerki pojawiły się w parku dopiero w drugiej kolejności i bardziej jako konieczność. Po raz pierwszy w czasie, gdy rodzina Metternichów nie mogła już zarządzać swoim majątkiem na jego pierwotnym areale w wyniku reformy rolnej, a nawet pierwotnie ozdobny park musiał zacząć przynosić zyski. Później, w erze socjalistycznego rolnictwa, posadzono świerki.

Około siedem lat temu rozpoczęto więc celową rewitalizację, usuwając zarażone świerki i odkrywając oryginalne drzewostany i nasadzenia z czasów księcia Klemensa Metternicha oraz jego syna i następcy Ryszarda.

Starożytne nasadzenia grupowe i naturalne drzewostany rodzimych gatunków – dębów, buków, klonów i lip – a także pojedyncze okazy drzew iglastych – cykuty, daglezji, jodły i cykuty lub później wprowadzone egzotyczne okazy – takie jak buk Rohana – są uwalniane od wkraczających drzew.

W końcu eksperci pracujący nad rewitalizacją parku mają z czym go porównać. W rzeczywistości zachowała się szczegółowa mapa z 1878 r., która rejestruje określone gatunki drzew w określonych lokalizacjach. Dzięki temu masz wyjątkową okazję i pewność, że spacerujesz po pniach drzew, które zostały posadzone przez Metternichów z jasnymi intencjami i mogą zostać przywrócone i przesadzone zgodnie z ich pierwotnymi intencjami. Na przykład mapa pokazuje, że sosna sosny zostały posadzone przy zakrętach do ważnych miejsc.

Obecne odnowienie polega na pracy z naturalnymi bukami, w celu stworzenia rzadkiego lasu, który, podczas gdy jego baldachim tworzy ciągły drzewostan, wpuszcza wystarczającą ilość światła do dolnych partii (szczególnie wiosną), aby umożliwić prześwietlenie wiosennego aspektu naturalnego kwitnącego piętra zielnego.

Sadzone są również nowe drzewa, ponieważ oprócz korników niszczących nierodzime świerki, należy stawić czoła nowym wyzwaniom. Na przykład umierające jesiony, zdziesiątkowane w ostatnich latach przez inwazyjną chorobę grzybową, muszą zostać zastąpione innym gatunkiem, który przynajmniej będzie pasował kształtem i kolorem oraz nie zmieni znacząco kompozycji nasadzeń i krajobrazów.

W ten sposób zrewitalizowano wspomniany wcześniej Emperor’s Lookout ze Stawami Piaskowymi oraz Mary’s Valley z Czarnym Stawem po przeciwnej stronie parku. Widoki na odrestaurowane łąki zostały ponownie otwarte, a rodzime gatunki roślin i motyle powróciły.

Ozdobne rabaty łączą tradycję ze świeżym stylem

Oprócz map, z czasem dodano inne cenne źródła informacji – cenniki z epoki, katalogi i fotografie. Są one dokładnym świadectwem czasów, w których zarządzanie majątkiem oraz opiekę nad parkiem i zamkiem przejął syn Klemensa, Richard Mettternich. Zgodnie z ówczesną modą interesował się on roślinami drzewiastymi i ogólnie roślinami jako rzadkimi okazami kolekcjonerskimi. Egzotyczne drzewa soliterowe zostały dodane do parku, obszarów upraw ogrodnictwa zamkowego oraz budynków i personelu szklarni i oranżerii. Wiadomo, gdzie i w jakich kształtach i obszarach znajdowały się ozdobne rabaty kwiatowe, a także jakie rośliny i konkretne gatunki pelargonii, paproci, sukulentów, róż, begonii i bylin można było kupić w kwitnących ogrodach zamkowych.

W tym roku można podziwiać nowo posadzone rabaty ozdobne przed zamkowym dziedzińcem honorowym. Ich kształt inspirowany jest oryginałem, zachowanym na mapach i fotografiach, ale skład gatunkowy jest bardzo współczesny i ciekawy. Znajdziemy tu nietypowo wieloletnie kakostki i dlouchy w połączeniu z jednorocznymi, a wszystko to w charakterystycznych dla Metternichów kolorach czerwieni i bieli.

Pod koronami drzew

Park można zwiedzać o każdej porze roku. Albo samodzielnie przez cały dzień, albo w ramach wycieczki z przewodnikiem Under the Treetops, która jest organizowana przez administrację zamku w regularnych terminach i we współpracy z ekspertami. Podczas wycieczki odwiedzający mogą dowiedzieć się wiele o historii i obecnych wyzwaniach i rozwiązaniach dla przyszłości parku, a nawet mogą dotrzeć do miejsc, które pozostałyby ukryte bez przewodnika. Tak czy inaczej, park pozostaje wspaniałym miejscem na skraju Lasu Sławkowskiego i, podobnie jak w przeszłości, łączy bogactwa naturalne ze skarbami kultury swoich czasów.

O autorze

Lenka Somolová studiowała historię sztuki i konserwację, a następnie projektowanie ogrodów ze szczególnym uwzględnieniem zabytków sztuki ogrodowej. Lubi łączyć te dwie dziedziny.

Źródło: magazyn Receptář, zamek-kynzvart.cz/pl