Wdzięczne i pełne gracji piwonie – sadzenie, gatunki i odmiany

Piwonie zielne

Kwitną w ogrodach od ponad dwóch tysięcy lat. Prawdopodobnie najdłużej na terenie dzisiejszych Chin, w Europie ich historia nie sięga tak daleko. Zanim odmiany piwonii chińskiej zostały sprowadzone z Chin, odmiany piwonii leczniczej (Paeonia officinalis), który pochodzi z południowej Europy i basenu Morza Śródziemnego. Obecnie uprawiane są również hybrydy tych rodzimych gatunków.

Część nadziemna piwonii zielnych obumiera zimą, ale korzenie pozostają. Dobrze ukorzenione, mogą rosnąć i kwitnąć w ogrodzie przez dziesięciolecia. Być może natknąłeś się na piwonie, które zostały posadzone przez twoich rodziców lub nawet dziadków.

Sprawdzone zasady sadzenia

Piwonie najlepiej rosną w pełnym słońcu lub półcieniu. Podczas pełnego wzrostu potrzebują dużo wilgoci, ale nie błotnistej gleby.

• Najlepszy czas sadzenia to połowa września.
• Sadzić w odległości co najmniej 60 cm od siebie.
• Podczas sadzenia można już zobaczyć nowe pąki na ich mięsistych korzeniach, które wyglądają trochę jak bulwy. Podczas sadzenia powinny one pozostać tylko lekko przykryte ziemią – około 3 cm w cięższej glebie, około 4 cm w lekkiej glebie.

Należy pamiętać, że rośliny posadzone zbyt głęboko zwykle słabo kwitną, a rośliny posadzone zbyt płytko mogą przemarznąć. Ponadto zaleca się zabezpieczenie roślin lekkim okryciem zimowym, np. gałązkami, przez pierwszą zimę.

Odmiany i kultywary

Najczęściej uprawiane odmiany piwonii ogrodowych są potomkami piwonii chińskiej (Paeonia lactiflora), która rośnie w Azji Wschodniej – od Syberii przez Chiny i Tybet po Półwysep Koreański. Piwonie te są popularne ze względu na różnorodność kolorów kwiatów, kształt liści, ogólną strukturę rośliny oraz fakt, że można je wykorzystać na wiele różnych sposobów w ogrodzie.

Różne odmiany mają różne struktury kwiatów. Istnieje kilka klasyfikacji piwonii według struktury kwiatów, które różnią się tylko szczegółami. Jedna z nich jest następująca:

1. proste z jednym rzędem płatków
2. Japoński pojedynczy do półpełnego
3. anemone-flowered
4. full-flowered

Odmiany Piwonie chińskie kwitną od początku czerwca i osiągają wysokość około 80 cm. Wczesne odmiany piwonii obejmują Mieszańce piwonii chińskiej z piwonią (Paeonia officinalis). Kwitną one około połowy maja. Mają pojedyncze lub półpełne kwiaty w różnych odcieniach czerwieni. Przykładem jest odmiana Bordzenie z Litwy.

Inną piwonią pochodzącą z południowo-wschodniej Europy i azjatyckich stepów jest piwonia wąskolistna (Paeonia tenuifolia). Kwitnie prostymi lub pełnymi czerwonymi kwiatami, a także ozdobnymi liśćmi, których kształt nadał jej jedną z czeskich nazw, „koper piwonii”. Podobnie jak inne gatunki botaniczne piwonii zielnych, kwitnie na początku maja. Jej dekoracyjne liście zwijają się wkrótce po kwitnieniu. Jednak uprawiane odmiany innych piwonii zielnych zachowują liście przez cały sezon wegetacyjny. Ich liście są również dekoracyjne i mają zróżnicowany kształt. Gęste kępy zapewniają również osłonę gruntu, dzięki czemu rośnie pod nimi niewiele chwastów. Jesienią zaczynają się wybarwiać, dzięki czemu są dekoracyjne do końca sezonu wegetacyjnego. Można je przycinać dopiero pod koniec września.

Piwonie drzewiaste

Piwonie drzewiaste również pochodzą z Chin. Pomimo wszystkich ograniczeń, jakie Chiny nałożyły na eksport swoich roślin, ostatecznie trafiły one do Japonii. Stamtąd później, na początku XIX wieku, były importowane przez różnych handlarzy do Anglii, a następnie stopniowo do innych krajów na całym świecie. Niestety, obecnie mówi się, że pierwotne miejsca występowania piwonii drzewiastej w Chinach zostały w znacznym stopniu zdewastowane. Chińczycy niegdyś opierali się eksportowi, ale obecnie handel jest priorytetem.
Najpopularniejszymi odmianami piwonii drzewiastych wykorzystywanych do hodowli piwonii ogrodowych były Paeonia suffruticosa a Paeonia rockii, która daje swojemu potomstwu ciemniejsze plamki w gardzieli kwiatów.

Piwonie drzewiaste tworzą krzewy, które najczęściej dorastają do około 180 cm wysokości. Kwitną z pąków wierzchołkowych.

• Należy je sadzić najpóźniej do końca października, aby rośliny zdążyły się ukorzenić przed mrozem.
• W przeciwieństwie do piwonii zielnych, można je sadzić głębiej, ponieważ boczne gałęzie również mogą się ukorzenić, dzięki czemu roślina jest ogólnie silniejsza.

Piwonie drzewiaste są trudniejsze w pielęgnacji na wczesnym etapie niż piwonie zielne. Czasami mogą być atakowane przez zgniliznę, dlatego zaleca się traktowanie młodych roślin fungicydami przez trzy lata. Innym razem mogą zostać uszkodzone przez wiosenne przymrozki, dlatego młode rośliny należy ściółkować. Jeśli jednak zadomowią się po posadzeniu, stają się odporne i rosną bez problemu przez dziesięciolecia.

Hybrydy ITOH

Japończyk o nazwisku Itoh dokonał cudu hodowlanego, krzyżując piwonię drzewiastą o żółtych kwiatach z piwonią zielną. Niestety, nie doczekał on zakwitnięcia swoich pierwszych sadzonek. Jednak podróż hodowlana, którą rozpoczął, była kontynuowana przez innych. Z czasem, pomimo wszystkich trudności i komplikacji związanych z krzyżowaniem, wyhodowano wiele hybryd. Wiele z nich ma interesujące pastelowe kwiaty.
Nadal są uważane za rarytasy, co znajduje odzwierciedlenie w ich cenie. Zainteresowanie nimi nie słabnie, mimo że wiele kształtów ich kwiatów nie jest zbyt atrakcyjnych.

• Są nieco wyższe i szersze niż klasyczne piwonie zielne i sadzi się je w większej odległości od siebie (około 80 cm).
• Ich wymagania uprawowe i cykl wzrostu są podobne do piwonii zielnych.

Nawożenie

Piwonie produkują dużą ilość materii roślinnej każdego roku. Aby upewnić się, że są gotowe do kwitnienia w przyszłym i kolejnym roku, zaleca się zasilanie ich pełnym nawozem wiosną i po kwitnieniu. Dodatkowo należy zasilić je nawozem potasowym w sierpniu, aby dojrzeć ich tkanki i przygotować rośliny do zimy.

O autorze

Zdeněk Seidl zajmuje się uprawą i hodowlą kwiatów od ponad 40 lat. Zdobył wiele nagród za swoje sukcesy w hodowli irysów, w tym pierwsze nagrody w prestiżowych międzynarodowych konkursach.

Źródło: magazyn z przepisami