Premiera spektaklu „Powrót” w Teatrze Dramatycznym w Kłajpedzie już w ten piątek
Oparta na powieści „Powrót” chilijskiego pisarza Roberto Bolaño sztuka zanurzy widzów we współczesnej wizji odwróconego świata i zaprosi ich do odważnej konfrontacji z tabu i lękami nękającymi społeczeństwo.
We wtorkowy wieczór The Return zadebiutował w pełnej krasie – kostiumy, charakteryzacja, scenografia, oświetlenie, oprawa dźwiękowa.
Przedstawiciele zespołu kreatywnego podzielili się również swoimi spostrzeżeniami na temat procesu twórczego nadchodzącej premiery.
Sztuka opowiada historię młodego mężczyzny, który zmarł niespodziewanie w nocnym klubie, Michaela (akt. D. Grinys) – jego ciało kontynuuje bardzo nieoczekiwaną trajektorię istnienia, a duch Michaela, który pozostaje z ciałem, towarzyszy mu.
Bohaterowie reprezentujący świat żywych i umarłych spotykają się i mijają w klinicznie czystej przestrzeni, a w ich interakcjach nie brakuje epizodów filozoficznych, groteskowych czy wręcz komicznych.
Jasinskas zaprezentował swój najnowszy spektakl jako narrację zawierającą w sobie możliwość radykalnej przemiany, która jest możliwa tylko poprzez bezpośrednie spojrzenie na wszystkie lęki, które uciskają człowieka i tabu, które uciskają społeczeństwo.
Pierwszym krokiem w kierunku zmiany, w kierunku transformacji, jest wybór, by nie osądzać. „Jedną z podstawowych propozycji Bolaño jest patrzenie, a nie ocenianie” – powiedział reżyser.
Według niego porzucenie dogmatycznych systemów oceny świata, których się nauczyliśmy, otwiera przestrzeń dla innego podejścia i zrozumienia, „to, co jest dla mnie ważne, to nie podkreślanie tego, co poza, ale radykalna transformacja, w której nie oceniamy już, ale raczej akceptujemy okoliczności takimi, jakie są.
Chodzi o akceptację i próbę zrozumienia wielowarstwowych i wielostrukturalnych wydarzeń. Akceptacja zamiast zaprzeczania. Czy tego chcesz, czy nie.
Bo tak jest. Oczywiście to skomplikowane, nie nauczono nas myśleć w ten sposób. Ale celem teatru jest próba wejścia w nowe sposoby myślenia, nowe wątki sieci”.
Pomysł stworzenia sztuki opartej na Bolaño po raz pierwszy przyszedł do jego dramaturga Edgarasa Gerasimovičiusa. Powiedział, że kiedy pisał tekst do sztuki, czerpał z języka mediów masowych: „Użyłem wielu konwencji telewizyjnych, szablonów z programów telewizyjnych, reklam, filmów.
Użyłem stereotypowych scen i dialogów, aby przefiltrować The Return.
Wszystkie postacie w sztuce są stosunkowo płaskie, sztuczne, zrobiliśmy to celowo, ale wszystkie mają podwójne życie, różne podwójne życia”.
Zwrócił również uwagę na bardzo żywą scenerię sztuki, bohaterów. „W naszym „Powrocie” wszystko jest fikcyjne i sztuczne.
Naubert i ja dużo o tym myśleliśmy i mamy nadzieję, że irracjonalność, sztuczność, bezwładność niektórych naszych lęków zostanie ujawniona poprzez tę sztuczność.
W tej sztuce staramy się zaprosić cię, abyś najpierw spojrzał, zrozumiał, a dopiero potem osądził, a nie szybko automatycznie odrzucił” – podsumował dramaturg.
Spektakularna biała modułowa scenografia do spektaklu została stworzona przez znanego współczesnego artystę Tadasa Černiauskasa, który podkreślił, że wizualna czystość scenografii była dla niego bardzo ważna na przecięciu przestrzeni żywych i umarłych: „Powiedziałbym, że jest to czyściec, w którym rozgrywa się cała akcja.
Wyzwaniem było więc tworzenie z jakością, minimalizmem, szukanie nie tego, co jeszcze można dodać, ale tego, co jeszcze można pominąć”.
Artysta wspomniał, że zainspirowały go przestrzenie, które pracują z ciałem, a nie ciało w nich, „to cała estetyka sterylnych środowisk z dużą ilością stali nierdzewnej i oświetlenia technicznego.
Ale z pewnością nie było chęci stworzenia bezpośrednio kostnicy lub środowiska szpitalnego. To był tylko estetyczny sentyment. Tworzyłem coś zupełnie nowego”.
Sześć jaskrawo wyglądających postaci porusza się w białym pudełku na scenie, a ich kostiumy są kolejną ważną częścią narracji „The Return”.
Projektantka kostiumów Liucija Kvašytė wspomniała, że jej celem było przekazanie pewnych zasad, które podsumowują postacie poprzez ubrania: „wszystkie kostiumy są wysoce hiperbolizowane, każdy z nich wydaje się odzwierciedlać obraz dziwnego, odwróconego świata.
Podeszłam do ubrań funkcjonalnie, dodając różne funkcjonalne detale, takie jak pasek na dole przyciętej kurtki, który jest bezużyteczny, lub podwójne rozcięcie, które jest po prostu głupie.
Istnieje wiele takich detali kostiumów, które mogą nie być zauważalne dla każdego widza, ale mają na celu zniekształcenie postrzegania rzeczywistości, mają zachęcić nas do kwestionowania rzeczywistości, w której się znajdujemy”.
Agnė Matulevičiūtė, kompozytorka spektaklu, również mówiła o znaczeniu podkreślenia nierealności i sztuczności przestrzeni akcji podczas tworzenia pejzażu dźwiękowego.
„Forma spektaklu jest bardzo nietypowa, relacja między głosem aktora na żywo a nagraniem jego głosu jest bardzo eksperymentalna.
Świat dźwiękowy tego spektaklu bardzo przypomina film. „W The Return przez cały czas słychać wyraźne głosy, opowiadające historie, nierealistyczne towarzyszące atmosfery dźwiękowe – to bardzo eksperymentalny dźwięk, przypominający skonstruowaną rzeczywistość dźwięku filmowego.
To jeden aspekt. Innym aspektem, który jest dla mnie ważny, jest temat życia pozagrobowego, czyśćca. Dlatego interesujące było dla mnie zintegrowanie bosko brzmiącego instrumentu – organów – z surrealistycznym światem dźwięków.
Rzeczywiście odgrywają one fundamentalny temat. Tak więc pod względem dźwiękowym dwa bieguny kina z jego skonstruowaną rzeczywistością i tematem życia pozagrobowego łączą się w spektaklu”, kompozytorka szczegółowo opisała środowisko dźwiękowe stworzonego przez siebie świata wykonawczego.
Premiera spektaklu „The Return” odbędzie się 27 i 28 września w Teatrze Dramatycznym w Kłajpedzie.
Inspirowana powieścią Roberto Bolaño „Powrót”. Reżyseria: Naubertas Jasinskas, dramaturg: Edgaras Gerasimovičius, scenografia: Tadas Černiauskas, kompozytor: Agnė Matulevičiūtė, kostiumy: Liucija Kvašytė, wideo: Martynas Norvaišas, choreografia: Ieva Navickaitė, oświetlenie: Dainius Urbonis, dźwięk: Edvinas Vasiljevas, asystent reżysera: Alius Veverskis.
Justina Vanžodytė, Džiugas Grinys, Samanta Pinaitytė, Ieva Navickaitė, Digna Kulionytė, Rimantas Pelakauskas.