Laureaci pierwszej nagrody im. profesora Kazisa Pakštasa chcą, by Litwa zwróciła się ku morzu

Do tegorocznej nagrody zgłoszono sześć prac – cztery prace magisterskie i dwie publikacje naukowe.

Zostały one zgłoszone zarówno przez samych badaczy, jak i ich instytucje akademickie, a przygotowane zostały na Uniwersytetach w Kłajpedzie, Wilnie i Vytautas Magnus.

Agnė Gintalaitė z Uniwersytetu Witolda Wielkiego za pracę magisterską „Między globalnymi trendami a specyfiką kulturową: The Migrant Identity of the Lithuanian Lifestyle in Fuerteventura” oraz Valentinas Kulevičius, doktorant na Uniwersytecie w Kłajpedzie, za artykuł „In search of alternatives to the German dominance: the construction of the maritime past in Latvian and Lithuanian national historiographies”, opublikowany w Journal of the Institute of Latvian History.

Jak zaznaczył przewodniczący jury, prof. dr Vasilijus Safronovas, zdecydowano się przyznać dwie nagrody zamiast jednej, ponieważ po głosowaniu członków jury ich rankingi były niemal identyczne – różniły się o mniej niż jedną dziesiątą.

Zdaniem jury, prace te najlepiej spełniały główne kryterium nagrody – ukazanie relacji między litewskim społeczeństwem a morzem.

Praca Agnė Gintalaitė, przygotowana na Uniwersytecie Witolda Wielkiego, przypomina nam ideę ucieczki Kazisa Pakštisa na morską wyspę oddaloną od Litwy i nowego życia na niej, która została szeroko zaktualizowana po filmie Kaupinisa „Nova Lituania” – powiedział profesor.

– Praca ta bada sposób życia i tożsamość litewskich migrantów w innym egzotycznym miejscu u wybrzeży Afryki – na hiszpańskich Wyspach Kanaryjskich. Biorąc pod uwagę, że jest to praca magisterska, byliśmy bardzo pozytywnie nastawieni do ambicji autora, wyboru konkretnej społeczności i jakości naukowej pracy.

Mówiąc o drugim laureacie nagrody, profesor zwrócił uwagę, że artykuł badawczy Valentinasa Kulevičiusa, opublikowany w języku angielskim w czasopiśmie Łotewskiego Instytutu Historii i napisany na Uniwersytecie w Kłajpedzie, jest interesujący, ponieważ jest być może najbardziej trafny ze wszystkich artykułów zgłoszonych w tej dziedzinie, ponieważ mówi o jednym z głównych wątków twórczości Kazisa Pakštisa, a mianowicie o wyobraźni morskiej i jej kultywowaniu.

Niniejszy artykuł porównuje historiografie Litwinów i Łotyszy w drugiej połowie XIX i pierwszej połowie XX wieku, analizuje motywy morskiej przeszłości obu narodów, które zostały zapożyczone, odtworzone i zaadaptowane przez historyków od siebie nawzajem, oraz bada, w jakim stopniu zrozumienie ich genezy i pochodzenia dostosowuje nasze obecne postrzeganie relacji między Litwinami i Łotyszami a morzem.

Chociaż nagroda musiała zostać podzielona, prof. dr Vasilijus Safronovas jest przekonany, że w tym roku dwukrotnie osiągnęła swój cel, podkreślając nie jeden, ale kilka tematów związanych z ideologiczną spuścizną Kazītisa Pakštisa.

Agnė Gintalaitė, laureatka pierwszej Nagrody im. Profesora Kazisa Pakštasa, wyjaśnia, dlaczego podjęła ten temat:

– Pochodzę z litewskiej społeczności na wyspie niedaleko Afryki. Byłam bardzo ciekawa, dlaczego ludzie osiedlają się gdzieś tak daleko.

Postanowiłem więc to zbadać i zrozumieć, w jaki sposób wiąże się to z tworzeniem własnej tożsamości. Zdałem sobie sprawę, że morze jest głównym bohaterem tego zjawiska.

Chciałbym, aby Litwa zwróciła uwagę na znaczenie morza dla Litwinów. Musimy poświęcić wiele uwagi zdrowiu morza, problemom ekologicznym. Musimy zobaczyć, jak ważne jest ono dla Litwinów.

Inny laureat, Valentinas Kulevičius, powiedział, że chciałby, aby Litwa, jako kraj morski, doceniła to, co już zostało osiągnięte i z powodzeniem wykorzystała swój potencjał, którego mamy mnóstwo.

Nagroda została również przyznana pracom końcowym trzech studentów studiów magisterskich: „From Retrospective to Strategic Planning”, Mindaugasa Linasa Straksisa z Uniwersytetu Wileńskiego – „Lithuanian Political Field from the Centre-Periphery Aspect (Presidential Elections as an Example)” oraz Ursuli Padagienė z Uniwersytetu Witolda Wielkiego – „Seafarers’ Subculture in Klaipėda in the 20th Century. 7-9 dekada”.